Vĩnh Long tăng cường thực hiện mô hình “Xây dựng vùng nguyên liệu lớn cho sản xuất trà theo tiêu chuẩn GAP”.

Vĩnh Long là một trong những tỉnh có diện tích cây ăn trái lớn ở Đồng bằng sông Cửu Long, với nhiều loại trái cây có quy mô lớn nhất toàn vùng và cả nước như cam, bưởi, nhãn. Hiện tại, tỉnh đã hình thành các vùng chuyên canh một số cây ăn trái như bưởi Mỹ Hòa, cam sành Tam Bình, nhãn Long Hồ, xoài Vũng Liêm… Nhiều mô hình đã được cấp chứng nhận GlobalGAP và VietGAP, tạo điều kiện thuận lợi cho trái cây của tỉnh mở rộng thị trường tiêu thụ cả trong và ngoài nước.

Hiện Vĩnh Long có khoảng 44.500 ha cây ăn trái với tổng sản lượng gần 441.000 tấn mỗi năm. Trong những năm gần đây, tỉnh đã chuyển đổi cơ cấu cây trồng theo hướng tập trung phát triển các loại cây trồng có hiệu quả kinh tế cao như cam sành và thanh long; đồng thời tăng cường sản xuất cây ăn trái theo hướng ứng dụng các quy trình sản xuất an toàn, kết nối hoạt động sản xuất với tiêu thụ sản phẩm, hình thành vùng sản xuất tập trung và xây dựng cánh đồng lớn.

Các loại cây lâu năm được đầu tư phát triển mạnh mẽ, đặc biệt là các cây trồng chủ lực có lợi thế của tỉnh như cam, bưởi, xoài, chôm chôm, nhãn. Hầu hết các loại trái cây này đều có giá ổn định, giúp nông dân có thu nhập cao.

Hiện có nhiều vùng sản xuất trái cây chuyên canh lớn đã hình thành, như vùng bưởi Năm Roi (Mỹ Hòa, Đông Thành – TX Bình Minh), bưởi da xanh (Thanh Bình, Quới Thiện – Vũng Liêm); xoài Cát Núm (Quới An, Quới Thiện, Tân Quới Trung – Vũng Liêm), nhãn (Lục Sĩ Thành, Phú Thành – Trà Ôn…). Đây là vùng nguyên liệu quan trọng của tỉnh để tổ chức thu mua, chế biến và xuất khẩu.

Đặc sản cây ăn trái Vĩnh Long

Đáng chú ý, diện tích cây ăn trái sản xuất theo hướng an toàn và GAP đã được các nhà vườn quan tâm, cùng với sự hỗ trợ đầu tư của tỉnh, diện tích đạt chứng nhận VietGAP ngày càng tăng. Việc ứng dụng cơ giới hóa trong sản xuất cũng đã có những chuyển biến tích cực, góp phần nâng cao năng suất lao động và chất lượng sản phẩm. Hiện tại, hệ thống tưới phun tiết kiệm nước, tưới nhỏ giọt đã được các nhà vườn đầu tư, giúp nâng cao năng suất lao động, rút ngắn thời gian và giảm giá thành.

Mặc dù có lợi thế và tiềm năng lớn, nhưng việc phát triển cây ăn trái sản xuất theo hướng an toàn và GAP của tỉnh Vĩnh Long vẫn còn chậm. Trong tổng số gần 44.500 ha cây ăn trái chỉ có 448,58 ha đạt chứng nhận, trong đó sản xuất theo GlobalGAP là 84 ha (bưởi, chôm chôm), VietGAP là 354,58 ha, và chỉ có 10 ha (mãng cầu Xiêm) đáp ứng đủ điều kiện an toàn thực phẩm. Nguyên nhân là do sản xuất còn nhỏ lẻ, sản phẩm hàng hóa phân tán, chất lượng không đồng đều, còn nặng về số lượng mà ít chú trọng đến chất lượng, chưa xây dựng được thương hiệu. Thị trường tiêu thụ không ổn định và hệ thống chế biến, bảo quản trái cây sau thu hoạch còn nhiều hạn chế, việc ký kết hợp đồng tiêu thụ chưa đạt hiệu quả cao.

Quan điểm phát triển nông nghiệp tỉnh trong thời gian tới là chuyển từ phát triển diện rộng sang chiều sâu, phát triển ổn định và bền vững, làm động lực cho phát triển công nghiệp và dịch vụ. Điều này có nghĩa là củng cố phát triển các vùng chuyên canh tập trung, xây dựng thương hiệu, chỉ dẫn địa lý cho các loại trái cây chủ lực, nâng cao diện tích sản xuất theo tiêu chuẩn GAP để mở rộng thị trường trong nước và xuất khẩu.

Trong thời gian tới, ngành nông nghiệp tỉnh sẽ quy hoạch vùng sản xuất thích nghi, từng bước hình thành các vườn cây ăn trái thâm canh, tập trung; quy hoạch vùng sản xuất riêng nhằm sản xuất sạch và hữu cơ; hướng dẫn thực hành sản xuất tốt, xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, xúc tiến thương mại và truy xuất nguồn gốc sản phẩm.

Đồng thời, tỉnh sẽ đẩy mạnh chuyển giao và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất: tiếp tục chuyển giao các loại giống có năng suất, chất lượng cao và các giống đặc sản, đặc trưng vùng,.compatible with local climate change.

Khuyến khích, hỗ trợ các doanh nghiệp đầu tư sản xuất; xây dựng các nhà máy chế biến các sản phẩm nhằm tạo ra giá trị gia tăng và điều tiết sản lượng cung cấp ra thị trường, đa dạng hóa sản phẩm, giảm tình trạng cung vượt cầu và gia tăng giá trị sản phẩm.

Cần hoàn chỉnh hệ thống đê bao, ao hồ trữ nước bảo vệ vườn cây ăn trái, chú ý đến những vùng dễ bị tổn thương do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu.

Song song đó, sẽ thực hiện hỗ trợ liên kết ngang, liên kết dọc trong chuỗi giá trị nhằm nâng cấp chuỗi; thiết lập cơ chế chính sách, hành lang pháp lý đặc thù của địa phương nhằm thu hút đầu tư, phát triển sau thu hoạch, logistic.

Định hướng phát triển vùng sản xuất cây ăn trái tỉnh Vĩnh Long năm 2019.

Năm 2019, Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long tiếp tục triển khai các mô hình sản xuất cây ăn trái an toàn theo hướng GAP trong dự án “Xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái quy mô lớn theo hướng GAP, gắn với nhãn hiệu hàng hóa và tiêu thụ nông sản giai đoạn 2015-2020” tại các vùng nguyên liệu cây ăn trái trên địa bàn tỉnh Vĩnh Long, điển hình là cây bưởi (tại huyện Bình Minh và Vũng Liêm), cây nhãn (huyện Trà Ôn), cây cam Xoàn (Trà Ôn), cam Sành (Tam Bình), xoài và sầu riêng (Vũng Liêm).

Dự án hướng đến xây dựng các mô hình sản xuất an toàn theo hướng GAP với diện tích 10 ha cho mỗi loại cây, hướng dẫn bà con hoàn thiện và đáp ứng dần các yêu cầu cần thiết theo xu hướng thị trường, làm cơ sở để kết nối chặt chẽ hơn với các tổ chức doanh nghiệp thu mua sản phẩm nông sản. Để đạt được mục tiêu này, theo Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật tỉnh Vĩnh Long, mô hình cần áp dụng đồng bộ các giải pháp khoa học kỹ thuật, công nghệ cao nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm nông sản thông qua các khóa đào tạo chuyển giao công nghệ với các chủ đề về kỹ thuật trồng và sản xuất thâm canh cây ăn trái, phòng trừ dịch hại hiệu quả, an toàn và sản xuất rải vụ sản phẩm cây trồng theo đúng lịch thời vụ nhằm gia tăng hiệu quả kinh tế cho nhà vườn, xây dựng vùng nguyên liệu cây ăn trái lớn đạt năng suất, chất lượng cao và đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm cùng với việc ghi chép nhật ký sản xuất đầy đủ.

Riêng đối với việc xây dựng mô hình kiểu mẫu trên cây cam Xoàn (xã Tân Mỹ, huyện Trà Ôn) và cam Sành (xã Loan Mỹ, huyện Tam Bình) đạt tiêu chuẩn VietGAP trong năm 2019 sẽ nhận được hỗ trợ chi phí đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ sản xuất, như các khu vực pha thuốc, kho chứa phân bón và thuốc bảo vệ thực vật, thùng chứa rác thải từ thuốc bảo vệ thực vật, tủ thuốc y tế, thiết bị phân vùng và các yêu cầu cần thiết khác đạt tiêu chuẩn VietGAP. Ngoài ra, dự án cũng sẽ hỗ trợ mô hình kiểu mẫu chi phí hướng dẫn và mời tổ chức đánh giá chứng nhận VietGAP.

Để dự án “Xây dựng vùng sản xuất cây ăn trái quy mô lớn theo hướng GAP, gắn với nhãn hiệu hàng hóa và tiêu thụ nông sản giai đoạn 2015-2020” trong năm 2019 đạt kết quả tốt, tỉnh Vĩnh Long đã triển khai nhiều mô hình xây dựng vùng nguyên liệu lớn cây ăn trái theo chuẩn VietGAP như: mô hình vùng nguyên liệu lớn Bưởi da xanh tại ấp Phước Lý Nhì, xã Quới Thiện, huyện Vũng Liêm; mô hình vùng nguyên liệu lớn Bưởi Năm Roi tại ấp Mỹ Khánh 2, xã Mỹ Hòa, thị xã Bình Minh; mô hình vùng nguyên liệu lớn cây xoài tại xã Quới Thiện; mô hình vùng nguyên liệu lớn cây sầu riêng tại huyện Vũng Liêm… Đáng chú ý, tại xã Mỹ Hòa (TX Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long), Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đã triển khai dự án quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm bưởi Năm Roi Bình Minh cho các hộ dân trồng bưởi. Mục tiêu của dự án là thiết lập và vận hành mô hình quản lý và phát triển chỉ dẫn địa lý, góp phần đảm bảo chất lượng sản phẩm, nâng cao hiệu quả kinh tế cho sản phẩm bưởi Năm Roi mang chỉ dẫn địa lý “Bình Minh”; đồng thời kiểm soát nguồn gốc và chất lượng sản phẩm bưởi Năm Roi bảo vệ chỉ dẫn địa lý, bảo vệ giá trị thương hiệu không thể nhầm lẫn với các sản phẩm khác từ các vùng miền khác. Đây sẽ là động lực để trái bưởi Năm Roi Vĩnh Long khẳng định vị thế trên thị trường.

Với việc triển khai nhiều mô hình xây dựng vùng nguyên liệu lớn cây ăn trái theo tiêu chuẩn GAP trong thời gian qua, trái cây tại tỉnh Vĩnh Long sẽ tiếp tục nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, cùng với đó, vị thế trái cây của tỉnh Vĩnh Long sẽ được nâng lên, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng trong thời kỳ hội nhập.