Chợ Phìn Quảng Bạ – Nét đặc sắc trong văn hóa người Hà Giang

Cũng giống như các chợ phiên khác trong huyện, chợ Quản Bạ là nơi tập trung giao lưu, buôn bán sản vật của đồng bào dân tộc các xã của huyện. Ngoài chức năng là nơi buôn bán, chợ còn là nơi tập trung sinh hoạt, giao lưu văn hóa của các đồng bào các dân tộc ở khu vực Cao nguyên đá Đồng Văn.

Chợ vùng cao Quản Bạ (Hà Giang) được coi là phiên chợ độc đáo của mảnh đất địa đầu tổ quốc. Bởi mọi nét văn hóa, đời sống tâm linh của bà con dân tộc vùng cao dường như đều hội tụ ở đây. Cái cảm giác tự cho mình lạc vào một không gian nhỏ, xa lạ và rất ngỡ ngàng.

Với người vùng cao, đi chợ phiên là hoạt động không thể thiếu trong sinh hoạt của gia đình họ. Khác với chợ phiên các vùng miền, mỗi lần tới phiên chợ vùng cao, người Quản Bạ từ già, trẻ, trai, gái đều háo hức xuống chợ. Có khi họ xuống chỉ để gặp nhau, trò chuyện, để uống chén rượu, ăn bát thắng cố, chứ không hẳn chỉ là việc buôn bán, trao đổi hàng hóa. Phiên chợ họp định kỳ mỗi tuần một lần vào ngày chủ nhật. Tuy chợ ở đây không thật nhiều hàng hóa như dưới xuôi nhưng toát lên một phong vị rất đặc sắc. Ở Hà Giang chủ yếu có các dân tộc như: Tày, Mông, Dao, Lô Lô, Nùng, La Chí. Trước mỗi phiên, bà con thường chuẩn bị tiền, hàng hóa nông sản và quần áo xúng xính để xuống chợ. Trẻ con thì ngoan ngoãn ngồi một chỗ, đợi cha mẹ mua sắm hàng hóa, những đồ dùng thiết yếu trong gia đình đủ dùng trong vòng một tuần.

Họ trao đổi, mua bán từ những mặt hàng dân dã, mộc mạc như: Cái cày, cái quốc, con dao để phục vụ cho hoạt động canh tác. Ngoài ra, họ còn bán nhiều đặc sản rừng: Lợn cắp nách, gà đồi, cá suối, rau ngót, rau rớn, hoa chuối, rượu ngô. Có một điều rất đỗi bình dị và quen thuộc, người dân ở đây cái gì họ cũng địu trên lưng, kể cả phân bón để tăng gia sản xuất hay gia súc gia cầm.

Chợ phiên Quản Bạ trông rất đơn sơ và giản dị, mỗi gian hàng chỉ là chiếc lán nhỏ được dựng lên bằng gỗ, tre, nứa và lợp bằng lá cọ, hay đơn giản là căng mảnh bạt lên và trải chiếu xuống đất để hàng. Thậm chí, có những khu, người ta chỉ cần có một chỗ ngồi, đặt hàng hóa trước mặt là xong. Vậy mà chợ lúc nào cũng đông đúc, tấp nập người bán, kẻ mua.

Dãy hàng ăn luôn luôn là nơi thu hút nhiều người, nhất là các em nhỏ. Mùi vị thơm ngon bay ngào ngạt khiến ai đi qua cũng muốn dừng chân lại. Đó là mùi vị của những món quà bánh như: Bánh quẩy nhúng mật, mèn mén, xôi ngũ sắc, bánh bột gạo bọc thịt, bánh rán, cùng những bát phở, chảo thắng cố – món ăn đặc trưng của đồng bào vùng cao Hà Giang.

Những loại rau, củ, quả được bà con mời nhiệt tình, như rau cải xanh, bắp cải, bông súp lơ, ngô vàng, lạc, đậu, vừng, măng, hạt dẻ nóng, quả óc chó, lê, táo mèo. Tất cả đều rất tươi ngon mà lại bảo đảm về chất lượng. Đi thêm một đoạn là nơi bán gia cầm, đây cũng là nơi ồn ã nhất bởi những âm thanh của gia súc, gia cầm.

Ngày nay, chợ phiên Hà Giang có nhiều đổi mới. Những cửa hàng, siêu thị mọc lên, nhưng những phiên chợ vùng cao vẫn mãi là nét đẹp của mảnh đất nơi địa đầu của Tổ quốc. Chính vì vậy, chợ phiên Quản Bạ ở Hà Giang luôn để lại nhiều ấn tượng khó quên trong lòng chúng ta khi đặt chân tới mảnh đất này.