Xuất khẩu thanh long giảm sút, cần nâng cao chất lượng sản phẩm để đảm bảo đầu ra ổn định hơn.

Thanh long được xác định là cây trồng chủ lực, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho nhiều địa phương của Việt Nam. Ngoài các địa phương có diện tích trồng thanh long lớn của cả nước như: tỉnh Bình Thuận (29.000ha); tỉnh Long An (11.000 ha) và tỉnh Tiền Giang (8.000 ha), chiếm 93,6% diện tích và 95,5% sản lượng cả nước, trái thanh long đã được trồng thử nghiệm và phát triển tại nhiều địa phương miền Bắc.

Tại tỉnh Lạng Sơn, nhận thấy tiềm năng phát triển thanh long rất lớn, tỉnh đã chuyển giao thành công kỹ thuật trồng, chăm sóc cây thanh long ruột đỏ tại một số huyện trên địa bàn. Kết quả rất khả quan, sau 3 năm trồng thực nghiệm, đến nay cây thanh long ruột đỏ đã cho những trái ngọt. Vụ đầu tiên, thu hoạch trái thanh long ruột đỏ được trồng tại vườn thực nghiệm đạt khoảng 500 – 700g/quả, bắt đầu từ tháng 7 đến giữa tháng 9/2022. Thanh long ruột đỏ được trồng hữu cơ, quả sạch, đảm bảo yêu cầu về màu sắc, độ ngọt và kích thước của quả ngay trong vụ đầu tiên.

Nhận thấy mô hình trồng thanh long ruột đỏ còn nhiều tiềm năng, tỉnh Lạng Sơn đã nhận rộng ra nhiều địa phương trên địa bàn, nhất là các huyện miền núi, vùng sâu, vùng xa.

Huyện Bình Gia, một trong những huyện nằm trong danh mục địa bàn ưu tiên thực hiện chương trình phát triển thương mại miền núi, vùng sâu, vùng xa và hải đảo. Ngoài việc mở rộng diện tích, người dân trên địa bàn huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn còn rất chú trọng nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm.

Hiện, diện tích trồng thanh long trên địa bàn huyện Bình Gia đạt trên 16ha, với gần 200 hộ trồng. Trong đó, diện tích trồng thanh long ruột đỏ tập trung chủ yếu tại thị trấn Bình Gia và các xã Tân Văn, Hoàng Văn Thụ, với hơn 10 ha đã cho thu hoạch, sản lượng trung bình đạt 150 tấn/năm.

Để mở rộng diện tích, nâng cao sản lượng, chất lượng và đầu ra ổn định cho trái thanh long, huyện Bình Gia đã vận động thành lập các tổ hợp tác trồng thanh long nhằm hình thành vùng chuyên canh cây thanh long, gắn với liên kết tiêu thụ sản phẩm. Theo định hướng của huyện, đến năm 2025, diện tích trồng thanh long trên địa bàn huyện Bình Gia sẽ tăng lên khoảng 50 ha.

Thanh long ruột đỏ huyện Bình Gia, tỉnh Lạng Sơn

Kết thúc 9 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu thanh long của Việt Nam đối mặt với khó khăn do một số nước mở rộng diện tích, đặc biệt là Trung Quốc. Theo thống kê sơ bộ từ số liệu của Tổng cục Hải quan, 9 tháng đầu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu thanh long các loại (dạng tươi, đông lạnh, sấy khô, nước ép) đạt 403,37 triệu USD, giảm 18,4% so với cùng kỳ năm ngoái.

9 tháng đầu năm 2024, Việt Nam xuất khẩu thanh long sang thị trường Trung Quốc đạt 265,59 triệu USD, giảm 31,2% so với cùng kỳ năm ngoái, tỷ trọng chiếm 65,84% tổng kim ngạch xuất khẩu thanh long của cả nước. Tốc độ xuất khẩu thanh long sang thị trường Trung Quốc giảm đã tác động tiêu cực lên hoạt động xuất khẩu mặt hàng này.

Trong bối cảnh xuất khẩu thanh long sang thị trường Trung Quốc giảm mạnh, Việt Nam vẫn khai thác tốt các thị trường tiềm năng khác, tốc độ xuất khẩu tăng trong 9 tháng đầu năm 2024, gồm: Ấn Độ (tăng 25,9%); Mỹ (tăng 47,2%); Hàn Quốc (tăng 26,8%); UAE (tăng 35,5%); Thái Lan (tăng 10,7%); Hà Lan (tăng 8,3%); Canada (tăng 37,7%); Australia (tăng 45,9%). Tuy nhiên, tốc độ xuất khẩu thanh long các loại sang các thị trường trên có dấu hiệu chững lại.

Từ kết quả phân tích trên có thể thấy, Trung Quốc vẫn là thị trường xuất khẩu trái thanh long chủ lực của Việt Nam. Mặc dù xuất khẩu thanh long của Việt Nam sang một số thị trường như Ấn Độ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU, châu Mỹ tăng trưởng, song trị giá vẫn ở mức thấp. Do đó, trong ngắn hạn, xuất khẩu thanh long của Việt Nam vẫn phụ thuộc phần lớn vào nhu cầu của thị trường Trung Quốc.

Để giảm sự phụ thuộc lớn vào thị trường Trung Quốc, Việt Nam cần mở rộng thị trường xuất khẩu có giá trị gia tăng cao. Để đạt được điều đó, cần thiết phải nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn khắt khe từ phía thị trường. Bên cạnh đó, cần đa dạng hóa sản phẩm chế biến từ trái thanh long, giúp mở rộng hơn đối tượng tiêu dùng.

Thông tin chi tiết xem file đính kèm