Tiềm năng phát triển du lịch sinh thái ở Khánh Sơn – Khánh Hòa là rất lớn.

Nhờ điều kiện thiên nhiên ưu đãi, huyện Khánh Sơn đã sản xuất ra những trái sầu riêng có chất lượng cao. Với ưu điểm quả to, vỏ mỏng, cơm vàng, hạt lép, tỷ lệ trọng lượng cơm lên đến 30 – 40% mỗi quả, sầu riêng Khánh Sơn được người tiêu dùng rất ưa chuộng. Nhờ vậy, sầu riêng Khánh Sơn đã trở thành cây giúp người dân vươn lên làm giàu.

Sầu riêng là một trong những loại cây trồng chủ lực của tỉnh Khánh Hòa. Hiện tại, diện tích sản xuất sầu riêng trên địa bàn tỉnh Khánh Hòa là 2.043 ha. Trong đó, huyện Khánh Sơn trở thành “thủ phủ” trồng sầu riêng của tỉnh Khánh Hòa, với diện tích 1.908 ha, sản lượng thu hoạch vào năm 2022 đạt khoảng 9.000 tấn.

Trải qua quá trình trồng thử nghiệm từ năm 1999 đến nay, nhờ thổ nhưỡng và khí hậu thuận lợi, trái sầu riêng Khánh Sơn có ưu điểm quả to, vỏ mỏng, cơm vàng, hạt lép, được người tiêu dùng rất ưa chuộng. Nhờ đó, sầu riêng Khánh Sơn không chỉ giúp người dân nơi đây xóa đói giảm nghèo mà còn đã trở thành cây giúp người dân vươn lên làm giàu.

Sầu riêng Khánh Sơn cơm vàng, hạt lép

Nhờ hiệu quả kinh tế mang lại, năm 2012, nhãn hiệu chứng nhận sầu riêng Khánh Sơn cơm vàng hạt lép đã được Cục Sở hữu trí tuệ cấp văn bằng bảo hộ. Bên cạnh đó, sầu riêng Khánh Sơn được bình chọn là “Thương hiệu Vàng nông sản Việt Nam”. Sản phẩm sầu riêng Khánh Sơn được Ủy ban nhân dân tỉnh Khánh Hòa công nhận sản phẩm đạt chuẩn OCOP 3 sao.

Diện tích trồng sầu riêng tại huyện Khánh Sơn có xu hướng mở rộng trong những năm gần đây. Người dân lựa chọn những giống sầu riêng tốt nhất và áp dụng các tiến bộ khoa học vào việc sản xuất. Hiện nay, sầu riêng Khánh Sơn có rất nhiều chủng loại, trong đó sầu riêng Monthong là loại đặc biệt có giá cao nhất và nổi tiếng nhất nơi đây, tiếp theo là trái sầu riêng RI6, Chín Hóa… Nhằm đa dạng hóa chủng loại sầu riêng, huyện Khánh Sơn đã lên kế hoạch nhập khẩu thêm một số giống mới về trồng để phát triển thêm. Bên cạnh đó, nhờ việc được thiên nhiên ưu đãi về thổ nhưỡng, khí hậu, sầu riêng Khánh Sơn đã trở thành cây trồng đặc sản, được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng.

Huyện Khánh Sơn xây dựng chuỗi liên kết sản xuất, tiêu thụ sầu riêng, góp phần ổn định đầu ra và nâng cao giá trị cho sản phẩm.

Để đáp ứng thị hiếu người tiêu dùng, sầu riêng Khánh Sơn được các nhà vườn phát triển theo hướng nông nghiệp sạch, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap và có sự chỉ dẫn địa lý, nguồn gốc xuất xứ rõ ràng.

Để xây dựng thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn mang tầm quốc gia, huyện khuyến khích người dân tiến hành thành lập nhiều hợp tác xã, áp dụng các tiến bộ khoa học mới vào sản xuất. Nhằm giúp đầu ra ổn định và nâng cao giá trị cho sản phẩm sầu riêng, Ủy ban Nhân dân huyện Khánh Sơn đã phối hợp với Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Khánh Hòa tổ chức kết nối nhà vườn với doanh nghiệp nhằm xây dựng chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Nhờ vậy, sầu riêng Khánh Sơn đã từng bước hình thành chuỗi liên kết nông sản an toàn từ sản xuất đến tiêu thụ.

Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Vạn Hòa (TP. HCM) là một trong 25 cơ sở đóng gói được Tổng cục Hải quan Trung Quốc chấp nhận, cho phép xuất khẩu sầu riêng chính ngạch sang thị trường này, mong muốn được hợp tác với các hợp tác xã, tổ hợp tác và người trồng sầu riêng huyện Khánh Sơn.

Để hợp tác 2 bên có lợi, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Vạn Hòa đề nghị các hợp tác xã, tổ hợp tác và người trồng sầu riêng trên địa bàn huyện Khánh Sơn xây dựng mã số vùng trồng, hình thành chuỗi liên kết sản xuất và tiêu thụ. Theo đó, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Vạn Hòa đề xuất hỗ trợ các hợp tác xã, tổ hợp tác xã và người dân tham gia chuỗi liên kết bằng cách cho vay 50 triệu đồng/ha (lãi suất 0%). Ngoài ra, Công ty cũng có chính sách chi trả thưởng sau thu hoạch cho hợp tác xã, tổ hợp tác xã khoảng 500 nghìn đồng/kg; người dân 300 nghìn đồng/kg để ghi chép và tổ chức sản xuất theo đúng quy định. Về giá thu mua trái sầu riêng sẽ theo giá thị trường, giá được chốt trước khi thu hoạch từ 10 – 15 ngày. Bên cạnh đó, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Vạn Hòa cũng đề nghị hỗ trợ tập huấn cho người dân phương pháp trồng, chăm sóc và duy trì cấp mã số vùng trồng. Để đảm bảo sự liên kết diễn ra thuận lợi, Công ty TNHH Đầu tư Phát triển Vạn Hòa kiến nghị Ủy ban nhân dân huyện Khánh Sơn tạo điều kiện cho doanh nghiệp thuê đất để đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, nhà xưởng đóng gói.

Theo cơ quan quản lý, những chính sách mà doanh nghiệp đề xuất rất thiết thực đối với người trồng sầu riêng trên địa bàn huyện Khánh Sơn. Để hiện thực hóa các chính sách trên, các cơ quan quản lý nhà nước, chính quyền địa phương và doanh nghiệp cần tích cực triển khai việc hỗ trợ, hướng dẫn và đồng hành với người dân trong quá trình thực hiện các thủ tục và yêu cầu để mở rộng vùng được cấp mã số vùng trồng. Bên cạnh đó, cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra, giám sát và đẩy mạnh việc tuyên truyền cho người dân về mã số vùng trồng và tuân thủ các điều kiện, yêu cầu từ phía thị trường Trung Quốc. Có như vậy, việc xuất khẩu chính ngạch trái sầu riêng sang thị trường Trung Quốc nói riêng và thế giới nói chung mới ổn định và có cơ hội thâm nhập sâu rộng hơn.

Tiềm năng phát triển trái sầu riêng Khánh Sơn còn rất lớn.

Tiềm năng phát triển cây sầu riêng huyện Khánh Sơn rất lớn khi Trung Quốc đã chính thức cấp phép xuất khẩu chính ngạch vào thị trường này. Huyện Khánh Sơn đã được Tổng cục Hải quan Trung Quốc và Chi cục Trồng trọt và Bảo vệ thực vật phê duyệt 03 mã số vùng trồng xuất khẩu sầu riêng chính ngạch. Các đơn vị được phê duyệt mã số vùng trồng gồm: Tổ hợp tác trái cây Ba Cụm Bắc, Tổ hợp tác trái cây Sơn Bình và hộ gia đình ông Nguyễn Hữu Đức (xã Ba Cụm Bắc) với tổng diện tích 90,5 ha. Đây được coi là tiền đề quan trọng, góp phần bảo vệ thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn trong quá trình tiêu thụ và khi xuất khẩu chính ngạch sang thị trường Trung Quốc. Nhờ vậy, tình trạng lợi dụng thương hiệu, trà trộn sản phẩm của địa phương chưa được cấp mã số vùng trồng sẽ khó có thể xảy ra. Điều này sẽ góp phần giúp ổn định đầu ra cho trái sầu riêng Khánh Sơn và nâng cao giá trị cho sản phẩm.

Theo cơ quan quản lý, việc cấp mã số vùng trồng giúp truy xuất nguồn gốc và gắn chặt sản xuất theo quy trình nhất định để đáp ứng yêu cầu của nước nhập khẩu. Do đó, người dân cũng sẽ ý thức được vấn đề sản xuất liên quan chặt chẽ đến chất lượng và giá thành sản phẩm, góp phần bảo vệ nhãn hiệu và nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm nông sản khi tham gia thị trường xuất khẩu. Khi được cấp mã số vùng trồng, các sản phẩm sẽ đáp ứng được yêu cầu về chất lượng, độ an toàn và giúp các đơn vị tiêu thụ dễ dàng kết nối hơn.

Hiện tại, diện tích được cấp mã số vùng trồng trên địa bàn huyện Khánh Sơn khá thấp, chỉ chiếm 4,5% tổng diện tích trồng sầu riêng toàn huyện. Trong khi đó, một số vùng trồng không đạt yêu cầu về diện tích tối thiểu là 10 ha. Ngoài ra, người dân cũng chưa hiểu rõ những lợi ích về kinh tế khi được cấp mã số vùng trồng, do đó chưa đăng ký tham gia.

Huyện Khánh Sơn đẩy mạnh hoạt động xúc tiến thương mại cho trái sầu riêng.

Nhờ hiệu quả kinh tế mang lại và tiềm năng phát triển rất lớn, Ủy ban Nhân dân huyện Khánh Sơn xác định cây sầu riêng là chủ lực trong xây dựng, phát triển thương hiệu sản phẩm đặc trưng của địa phương. Theo đó, huyện phấn đấu đến năm 2025 có 1 sản phẩm, đến năm 2030 sẽ có từ 3 sản phẩm sầu riêng tươi và sản phẩm chế biến từ sầu riêng đạt chứng nhận sản phẩm quốc gia.

Ủy ban Nhân dân huyện Khánh Sơn đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá thương hiệu sầu riêng Khánh Sơn trên cơ sở duy trì tổ chức Lễ hội trái cây Khánh Sơn 2 năm/lần và Hội chợ nông sản Khánh Sơn 2 năm/lần; hỗ trợ hộ cá nhân, hợp tác xã, tổ hợp tác và doanh nghiệp tham gia các hội chợ hàng nông sản tổ chức trong và ngoài tỉnh; quảng bá các sản phẩm nông sản của huyện trên các kênh truyền thông, trang thông tin điện tử, các địa phương trong và ngoài tỉnh, giúp trái sầu riêng Khánh Sơn mở rộng thị trường tiêu thụ.