Quế, quật và thạch đen Trà Eng Định được xếp hạng trong “Top 50 Thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam năm 2019”.

Huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn đang tập trung phát triển những cây chủ lực, cây đặc sản có giá trị kinh tế cao như cây thạch đen, cây quế và cây quýt. Đây cũng là 3 loại nông sản của Tràng Định đã được đăng ký nhãn hiệu tập thể. Đặc biệt, đầu tháng 6/2019, các sản phẩm quýt, quế, thạch đen của Tràng Định đã được vinh danh trong “Top 50 Thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam năm 2019”. Đây là một bước ngoặt quan trọng trong chiến lược phát triển các cây đặc sản, góp phần phát triển kinh tế – xã hội, ổn định đời sống người dân huyện Tràng Định.

Khai thác lợi thế thổ nhưỡng, điều kiện tự nhiên, những năm gần đây, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn đã tập trung phát triển các vùng cây công nghiệp giá trị cao, tiếp tục phát huy và khẳng định thế mạnh về kinh tế nông nghiệp. Xác định quế, quýt, thạch đen là những cây đặc sản có giá trị kinh tế cao nên từ năm 2011, UBND huyện Tràng Định đã xây dựng kế hoạch, quy hoạch định hướng phát triển thành những cây trồng chủ lực. Đặc biệt, để nâng cao giá trị cây trồng, bước đầu huyện đã xây dựng các vùng chuyên canh cây thạch đen, cây quế, cây quýt; từng bước nâng cao thu nhập cho người nông dân.

Để nâng cao giá trị của sản phẩm từ các cây kinh tế đặc sản, huyện đã chỉ đạo các ngành chức năng nghiên cứu thực hiện đề tài khoa học và lập hồ sơ xin cấp giấy chứng nhận bảo hộ nhãn hiệu tập thể “Tràng Định” cho các loại cây trồng trên địa bàn, trong đó tập trung là cây quế, quýt và thạch đen. Huyện cũng tổ chức hướng dẫn người nông dân thực hiện đầu tư, liên kết trong các khâu trồng, chăm sóc, tăng cường quảng bá thương hiệu, đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối, mở rộng thị trường tiêu thụ.

Trong 2 năm 2017-2018, các sản phẩm quýt, quế, thạch đen của huyện Tràng Định được đăng ký bảo hộ nhãn hiệu tập thể. Sau khi được cấp giấy chứng nhận, sản phẩm quýt và quế Tràng Định sử dụng tem, nhãn mác riêng làm cơ sở cho khách hàng nhận biết, phân biệt với các sản phẩm ở địa phương khác. Đây chính là một bước ngoặt quan trọng trong phát triển vùng quýt đặc sản và cây quế của huyện. Trong thời gian tới, huyện tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại; bảo vệ quyền lợi của cả người sản xuất và người tiêu dùng, nâng cao giá trị kinh tế và thị phần trên thị trường đẩy mạnh việc mở rộng quy mô sản xuất, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao sản lượng, chất lượng sản phẩm. Đầu tháng 6/2019, thương hiệu quýt, quế, thạch đen Tràng Định đã được vinh danh trong “Top 50 Thương hiệu, nhãn hiệu nổi tiếng Việt Nam năm 2019”. Để có được kết quả này, thương hiệu quýt, quế, thạch đen Tràng Định đã trải qua đợt xét chọn hồ sơ kỹ lưỡng từ phía Hội đồng bình chọn là các chuyên gia hàng đầu, uy tín tại Việt Nam.

Quýt, quế Tràng Định khẳng định danh tiếng.

Quýt là cây trồng truyền thống đã có từ rất lâu trên địa bàn huyện Tràng Định. Tuy nhiên, phải đến năm 2008, nhận thấy hiệu quả kinh tế, phong trào trồng quýt mới bắt đầu phát triển mạnh. Từ vài chục héc ta quýt, hàng năm, nhân dân trên địa bàn huyện phát triển thêm từ 20 đến 30 ha. Để góp phần nâng cao năng suất, chất lượng cây quýt, mỗi năm huyện phối hợp tổ chức từ 4 đến 5 lớp tập huấn, chuyển giao tiến bộ khoa học kỹ thuật cho bà con; hướng dẫn thực hiện quy trình chăm sóc cây quýt theo tiêu chuẩn VietGAP từ năm 2017.

Quýt vàng huyện Tràng Định được trồng tập trung nhiều nhất ở các xã: Kim Đồng, Tân Tiến, Chí Minh, Chi Lăng với tổng diện tích gần 500 ha. Trong đó, khoảng 350 ha đang cho thu hoạch với năng suất bình quân 12 tấn quả/ha, sản lượng đạt trên 4.200 tấn/năm. Theo quy hoạch, vùng trồng quýt của huyện Tràng Định được mở rộng ở tất cả các xã. Huyện đã thành lập tổ hợp tác sản xuất quýt vàng VietGAP xã Kim Đồng với 62 thành viên. Mỗi thành viên xây dựng mô hình thực hành sản xuất nông nghiệp tốt với diện tích từ 0,1 ha đến hơn 1 ha. Đây là những vườn mẫu để nông dân trên địa bàn học tập. Đồng thời đối với những đơn vị, doanh nghiệp có nhu cầu về sản phẩm quýt cũng như quýt chất lượng cao, đây chính là đầu mối kết nối. Huyện cũng đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hướng dẫn nông dân trên địa bàn sản xuất theo hướng VietGAP. Tính đến đầu năm 2019, trên địa bàn huyện Tràng Định có khoảng 100 ha quýt VietGAP, gấp đôi diện tích sản xuất theo hướng VietGAP năm 2017.

Từ khi thực hành sản xuất theo hướng nông nghiệp tốt gắn với xây dựng nhãn hiệu tập thể, giá trị quả quýt của huyện Tràng Định tăng từ 12.000 đồng lên 20.000 – 25.000 đồng/kg, đem lại thu nhập 240 triệu đồng/ha. Đây là nguồn thu lớn đối với nông dân trên địa bàn huyện. Thương lái từ các tỉnh bạn cũng đến tận vườn thu mua. Chính vì vậy, đầu ra của sản phẩm tương đối ổn định.

Cây quýt được xác định là một trong những cây trồng chủ lực của huyện. Thời gian qua, huyện đã hỗ trợ hơn 100 hộ dân áp dụng quy trình sản xuất quýt theo tiêu chuẩn VietGAP với diện tích 100 ha. Tới đây, huyện sẽ đón nhận nhãn hiệu tập thể cho sản phẩm quả quýt. Để duy trì, nâng cao hơn nữa chất lượng cũng như giá trị của cây quýt, trong những năm tiếp theo, huyện sẽ tập trung đầu tư cải tạo, nâng cao chất lượng cây giống; dành một phần kinh phí để đầu tư nâng cao chất lượng quýt theo hướng sản xuất VietGAP; tăng cường quảng bá thương hiệu; đẩy mạnh các hoạt động xúc tiến thương mại, kết nối thị trường tiêu thụ giúp người dân yên tâm sản xuất.

Quýt Tràng Định được công nhận nhãn hiệu tập thể đã góp phần nâng cao giá trị kinh tế cho người dân.

Đối với cây quế: Quế là loại cây có nhiều công dụng như giảm cholesterol, giảm lượng đường trong máu; giúp củng cố sức khỏe tim mạch, khống chế sinh sôi của các tế bào ung thư, kích thích hoạt động của não, giảm đau, cải thiện hệ miễn dịch, tăng cường lưu thông máu.

Ở nước ta, quế được trồng nhiều ở một số tỉnh như Yên Bái, Quảng Nam, Quảng Ninh, Quảng Ngãi, Lạng Sơn. Tại huyện Tràng Định, cây quế được trồng ở tất cả các xã, trong đó tập trung ở các xã: Đoàn Kết, Cao Minh, Khánh Long, Vĩnh Tiến, Tân Tiến, Kim Đồng. Chỉ tính riêng giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2016, huyện Tràng Định đã trồng được trên 2.000 ha quế. Một số xã có diện tích lớn như: Đoàn Kết, trên 730 ha; Cao Minh 249 ha; Tân Tiến 293 ha. Với giá bán bình quân khoảng 25.000 đồng/kg vỏ quế khô, mật độ trồng 2.500 cây/ha có thể cho thu nhập bình quân 250 triệu đồng/ha/năm. Hiện sản phẩm quế khô của huyện Tràng Định chủ yếu tiêu thụ trên địa bàn tỉnh, thủ đô Hà Nội và một phần nhỏ xuất khẩu sang Trung Quốc. Năm 2019, nông dân bán quế khô với giá trên 50.000 đồng/kg. Hiệu quả kinh tế mang lại từ cây quế khá cao nên được người dân trên địa bàn tích cực phát triển. Những năm gần đây quế không chỉ là cây trồng giúp xóa đói giảm nghèo, tăng thu nhập mà còn là cây trồng giúp nhiều nông dân làm giàu.

Thực hiện mục tiêu từng bước xây dựng vùng sản xuất hàng hóa tập trung, tạo ra khối lượng hàng hóa lớn, chất lượng tốt, đáp ứng nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu, đặc biệt là tăng thêm thu nhập cho nông dân, phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tràng Định triển khai dự án “Xây dựng nhãn hiệu tập thể “Tràng Định” cho sản phẩm quế của huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn”. Triển khai dự án, vùng nguyên liệu quế được quy hoạch là tất cả các xã trên địa bàn huyện Tràng Định. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện cũng xây dựng quy chế quản lý và sử dụng nhãn hiệu tập thể; xây dựng quy trình, kỹ thuật trồng, chăm sóc, khai thác, bảo quản quế; xây dựng bộ tem nhãn, bao bì và quy chế sử dụng. Tháng 10/2018, Cục Sở hữu trí tuệ đã cấp văn bằng chứng nhận nhãn hiệu tập thể “Tràng Định” đối với sản phẩm quế của huyện.

So với những cây trồng khác, trồng quế mất nhiều công chăm sóc nhưng giá trị lại cao hơn. Hướng đến những sản phẩm có chất lượng cao, phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Tràng Định đã chủ động vận động bà con sản xuất theo hướng nông nghiệp tốt. Hiện đã có một số hộ tại xã Tân Tiến hưởng ứng tham gia với diện tích trên 50 ha. Thời gian tới, phòng sẽ tiếp tục vận động bà con chuyển đổi phương thức canh tác, nâng cao chất lượng sản phẩm nhằm tăng giá thành và vươn đến những thị trường có yêu cầu khắt khe hơn.