Huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang phát triển mô hình trồng tiêu sạch nhằm hướng tới xuất khẩu.

Huyện đảo Phú Quốc, tỉnh Kiên Giang không chỉ nổi tiếng với những cảnh đẹp thiên nhiên ban tặng, mà còn có đặc sản nổi tiếng, đó là tiêu hạt với thương hiệu lâu đời. Nhận thấy hiệu quả kinh tế từ cây tiêu, trong thời gian tới, huyện sẽ đẩy mạnh mở rộng diện tích trồng cây tiêu, nâng cao chất lượng hướng tới xuất khẩu.

Hình ảnh sản phẩm hạt tiêu Phú Quốc

Tiêu được xem như một gia vị quen thuộc đối với ẩm thực Việt. Ngoài nâng tầm hương vị món ăn, hạt tiêu có nhiều tác dụng dược tính, như giảm ho, cảm cúm, hỗ trợ cho người ăn không ngon miệng, giảm cân, ngăn ngừa các tế bào ung thư đường ruột.

Người dân trên đảo Phú Quốc hầu như đều trồng tiêu, nhà ít thì vài cụm, nhiều thì hàng nghìn trụ. Đảo ngọc Phú Quốc được mệnh danh là “Vương quốc hồ tiêu”, bởi đây là vựa tiêu lớn nhất Đồng bằng sông Cửu Long. Hồ tiêu Phú Quốc được ví như “ngọc đen” của nơi này, mang lại giá trị kinh tế cao.

Người dân trên huyện đảo đã duy trì nghề trồng tiêu hàng trăm năm và trở thành một trong những nghề truyền thống của huyện. Các giống tiêu chủ yếu là giống địa phương có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt gồm Hà Tiên, Phú Quốc chiếm 80 – 90%. Nơi đây có 2 mùa mưa – nắng rõ rệt, bà con thường trồng tiêu từ mùa mưa, tới đầu mùa nắng bắt đầu cho thu trái. Đất cát pha trên đảo thích hợp cho sự phát triển của cây tiêu, đặc biệt là tiêu trồng ở đảo Phú Quốc có hạt chắc mẩy, vỏ mỏng, vị cay nồng dễ chịu.

Hạt tiêu Phú Quốc có hương vị đặc trưng riêng là bởi người dân thường xuyên bổ sung đất mới vào gốc tiêu, cũng như khu vực quanh vườn. Phân bón cho cây là dùng phân bón hữu cơ, không dùng phân bón như cách trồng công nghiệp, vì thế cây không cao, to, nhưng sống được lâu hơn. Chính cách chăm sóc và vun trồng này đã góp phần tạo nên hương vị riêng của tiêu Đảo Ngọc. Có 2 giống tiêu chính ngày nay vẫn được trồng trên đảo, đó là tiêu giống Hà Tiên và Phú Quốc. Cây tiêu Phú Quốc phân bổ ở khắp các xã, thị trấn trên đảo, nhưng tập trung nhiều nhất ở 2 xã thuộc vùng Bắc đảo là Cửa Dương với gần 200 ha, Cửa Cạn khoảng hơn 77 ha. Diện tích tiêu toàn đảo Phú Quốc có khoảng trên 400 ha, năng suất trung bình đạt 2,5 tấn/ha, cho tổng sản lượng trên 1.200 tấn một năm.

Phú Quốc hiện có các loại tiêu chính, gồm: Tiêu đỏ chín trên cây, được hái thủ công bằng tay. Tiêu đen là hạt tiêu còn xanh được hái hàng loạt rồi phơi khô. Tiêu sọ là loại có giá cao nhất, sau khi bóc vỏ chỉ còn lại lõi hạt. Ở Phú Quốc, người dân trồng tiêu chủ yếu trên lõi cây trai, săn đá hoặc đúc các trụ bê tông để cây leo lên, chi phí đầu tư mỗi ha từ 300 đến 400 triệu đồng. Hiện nay, hầu hết các nhà vườn đều sử dụng phương pháp tưới tiết kiệm để giảm chi phí nhân công và giá thành sản xuất.

Tiêu trồng bằng dây, phải mất 1 năm, dây tiêu mới lên đến đỉnh cọc tiêu và đến năm thứ 2 thì mới có thể thu hoạch. Tháng chạp, tháng giêng âm lịch hàng năm là thời điểm bắt đầu thu hoạch.

Theo một số nhà vườn trồng tiêu ở Phú Quốc, mật độ trồng từ 2.500 – 3.000 cọc/ha, mỗi dây tiêu đạt năng suất có thể thu hoạch 4 – 5 kg tiêu khô và tiêu đạt chất lượng có thể bán với giá 200.000 – 300.000 đ/kg.

Nhờ giá trị và những yếu tố nổi bật riêng, tiêu Phú Quốc đã được Nhà nước công nhận là thương hiệu quốc gia, là đại diện xuất khẩu đến các nước trên thế giới, góp phần giới thiệu bản sắc văn hóa ẩm thực Việt đến bạn bè quốc tế.

Để cây tiêu phát triển bền vững, nhiều nhà vườn tại Phú Quốc hiện nay đã áp dụng mô hình trồng tiêu theo tiêu chuẩn GlobalGap. Mô hình trồng tiêu theo tiêu chuẩn GlobalGap được đánh giá là rất hiệu quả. Hướng đến sản xuất sạch, nâng cao giá trị sản phẩm, bảo vệ môi trường và an toàn vệ sinh thực phẩm. Canh tác cây tiêu hướng đến GlobalGAP, huyện Phú Quốc đã xây dựng quy trình trồng tiêu để đạt được hiệu quả cao nhất. Huyện tập trung hướng dẫn kỹ thuật trồng tiêu cho nông dân theo quy trình giảm thiểu các mối nguy hại liên quan đến việc sử dụng thuốc phòng trừ sâu bệnh, gây ô nhiễm môi trường; Sử dụng giống tiêu mới năng suất, chất lượng cao kết hợp áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt cho cây tiêu, xây dựng mô hình sản xuất tiêu đạt chuẩn GlobalGAP. Huyện Phú Quốc còn tích cực đẩy mạnh phong trào nông dân trồng cây tiêu theo phương thức mới, gắn với xây dựng những tổ hợp tác nông nghiệp.