Hải Dương: Ứng dụng công nghệ cao trong sản xuất để nâng cao giá trị và mở rộng thị trường xuất khẩu cho sản phẩm vải

Vụ mùa năm 2022, trái vải thiều của huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương đã được xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Australia, Pháp, Nhật Bản, Singapore, Canada, Mỹ… và được người tiêu dùng đánh giá cao về chất lượng và mẫu mã sản phẩm. Để nâng cao giá trị và mở rộng thị trường xuất khẩu, tỉnh Hải Dương tiếp tục mở rộng diện tích vùng trồng theo tiêu chuẩn VietGap và GlobalGap.

Nhờ lợi thế về thổ nhưỡng và khí hậu, tỉnh Hải Dương có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế nông nghiệp với sản phẩm nông sản đa dạng, phong phú, chất lượng và sản lượng cao. Hiện nay, sản xuất nông nghiệp của tỉnh Hải Dương đang phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa tập trung quy mô lớn, ứng dụng công nghệ cao, thông minh và hữu cơ. Nhờ vậy, sản phẩm nông nghiệp trên địa bàn tỉnh tăng cả về số lượng và chất lượng.

Vải là một trong những trái cây trồng chủ lực trong phát triển kinh tế nông nghiệp của tỉnh Hải Dương, giúp nâng cao đời sống và thu nhập cho nông dân. Năm 2022, toàn tỉnh Hải Dương có 8.900 ha vải, sản lượng ước đạt khoảng 61.000 tấn. Trái vải tập trung sản xuất tại huyện Thanh Hà với 3.273 ha, sản lượng dự kiến đạt 40.000 tấn, thành phố Chí Linh 3.400 ha và 2.250 ha ở các huyện, thành phố và thị xã còn lại.

Vải thiều Thanh Hà – sản phẩm tiêu biểu của năm 2022

Vụ mùa năm nay, nhờ điều kiện thời tiết thuận lợi và chú trọng đầu tư kết hợp với ứng dụng khoa học, năng suất, chất lượng và mẫu mã trái vải thiều Hải Dương được đánh giá cao hơn những năm trước. Trong đó, vải thiều Thanh Hà được người tiêu dùng trong và ngoài nước ưa chuộng nhờ có vị đặc trưng, vị thơm, ngọt, vỏ mỏng, cùi dày màu trắng ngà, hạt nhỏ.

Sản xuất theo tiêu chuẩn, quản lý theo mã số vùng trồng nhằm nâng cao giá trị sản phẩm và mở rộng thị trường xuất khẩu.

Trên địa bàn tỉnh Hải Dương, nhiều sản phẩm rau và trái cây của tỉnh đang có cơ hội xuất khẩu sang các thị trường lớn với nhiều ưu đãi. Tuy nhiên, để xuất khẩu sản phẩm rau, trái cây, phải đảm bảo các tiêu chuẩn quốc tế, đặc biệt là việc kiểm soát dư lượng thuốc bảo vệ thực vật.

Để sản xuất các sản phẩm rau và trái cây nói chung, trái vải của tỉnh Hải Dương đảm bảo các tiêu chuẩn quốc tế, Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dương ban hành Kế hoạch “Xây dựng và mở rộng vùng sản xuất an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế và quảng bá, xúc tiến tiêu thụ rau, trái cây tỉnh Hải Dương”. Nhờ vậy, vụ mùa năm 2022, trái vải thiều của huyện Thanh Hà tỉnh Hải Dương đã được xuất khẩu sang các thị trường Trung Quốc, Australia, Pháp, Nhật Bản, Singapore, Canada, Mỹ… và được người tiêu dùng đánh giá cao về mẫu mã và chất lượng.

Để tiếp tục mở rộng thị phần xuất khẩu, sản xuất vải trên địa bàn tỉnh cần phải đáp ứng những yêu cầu mới khắt khe hơn.

Đối với thị trường truyền thống là Trung Quốc, từ 1/1/2022, Trung Quốc cũng đã áp dụng Lệnh 248, 249 quy định về điều kiện doanh nghiệp được phép xuất khẩu cũng như yêu cầu về chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm. Do đó, cả doanh nghiệp và người trồng đều phải có sự thay đổi và điều chỉnh phù hợp trên cơ sở nâng cao chất lượng sản phẩm, đồng thời chuyển đổi hình thức xuất khẩu từ tiểu ngạch sang chính ngạch.

Năm 2022, tỉnh Hải Dương tiếp tục thực hiện cấp mã số vùng trồng để truy xuất nguồn gốc, nhằm nâng cao khả năng cạnh tranh trên các thị trường quốc tế. Theo đó, tỉnh tiếp tục duy trì 41 vùng vải tiêu chuẩn VietGap với diện tích 500 ha và 11 vùng sản xuất vải theo tiêu chuẩn GlobalGap với diện tích 110 ha. Trên địa bàn tỉnh có gần 6.000 ha vải áp dụng sản xuất theo quy trình VietGap và GlobalGAP, cùng với khoảng 27.000 tấn vải được sản xuất theo quy trình VietGAP và BasicGAP.

Chính sách “zero Covid” của Trung Quốc đã ảnh hưởng tới hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam nói chung và trái vải tỉnh Hải Dương nói riêng. Với việc Trung Quốc nâng cao các quy định và tiêu chuẩn hàng hóa theo Lệnh 248, 249 có hiệu lực từ ngày 1/1/2022, tỉnh Hải Dương đã chủ động mở rộng thị trường tiêu thụ trong và ngoài nước, nhằm giảm sự phụ thuộc vào thị trường truyền thống này.

Để chủ động trong công tác tiêu thụ, tỉnh Hải Dương đã đẩy mạnh xúc tiến thương mại tại các thành phố lớn trên cả nước, đồng thời phối hợp với các trung tâm siêu thị lớn và hướng tới tăng sản lượng vải xuất khẩu sang các thị trường chất lượng cao.

Tỉnh Hải Dương đã phối hợp với Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức Hội nghị Xúc tiến thương mại vải thiều và các sản phẩm tiêu biểu của tỉnh Hải Dương năm 2022 theo hình thức trực tiếp và trực tuyến. Hội nghị kết nối với trên 40 điểm cầu ở các tỉnh, thành phố trong cả nước và 20 điểm cầu tại nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ.

Tín hiệu đáng mừng là nhiều doanh nghiệp trong nước và đối tác nước ngoài đã bày tỏ mong muốn hợp tác với tỉnh Hải Dương để tiêu thụ vải thiều và các sản phẩm tiêu biểu. Kỳ vọng thời gian tới, tiêu thụ sản phẩm nông sản nói chung, trái vải thiều nói riêng của tỉnh Hải Dương sẽ tăng trưởng ổn định.

Đối với thị trường Trung Quốc, theo Hiệp hội Trái cây tỉnh Hồ Nam, năm 2021, ước tính khoảng 10.000 tấn vải thiều của Việt Nam đã được tiêu thụ tại đây. Năm 2022, Hiệp hội sẽ tích cực quảng bá cho các doanh nghiệp nhập khẩu hoa quả về các vùng nguyên liệu của Việt Nam, trong đó có vải thiều ở Hải Dương.

Đối với thị trường Australia, năm 2021, hơn 100 tấn vải thiều Việt Nam được tập đoàn 4Waysfresh Australia nhập khẩu. Trái vải thiều Thanh Hà được người tiêu dùng châu Á và phương Tây rất ưa thích hương vị của sản phẩm. Năm 2022, tập đoàn kỳ vọng sản lượng tiêu thụ sẽ tăng lên khoảng 200 tấn.

Đối với thị trường trong nước, trái vải thiều Thanh Hà tỉnh Hải Dương ngày càng có chỗ đứng trong kênh bán lẻ và nâng cao giá trị sản phẩm. Thời gian tới, bên cạnh việc chú trọng sản xuất để đảm bảo chất lượng, tỉnh Hải Dương sẽ đầu tư hơn cho khâu sơ chế và đóng gói.

Để bảo đảm chất lượng quả vải từ khâu sản xuất, tỉnh Hải Dương đã tổ chức nhiều lớp tập huấn cho nông dân nhằm hướng dẫn quy trình sản xuất vải an toàn theo tiêu chuẩn quốc tế. Đồng thời với việc nâng cao chất lượng sản phẩm, tỉnh Hải Dương cũng chú trọng phát triển liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị.

Sau thành công của vụ vải thiều năm 2021, năm nay, Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp với Ủy ban nhân dân tỉnh Hải Dương xây dựng các phương án, kịch bản đẩy mạnh tiêu thụ quả vải thiều Thanh Hà và nông sản tại thị trường nước ngoài để Hải Dương có thể chủ động trong công tác sản xuất và tiêu thụ.

Để mở rộng thị trường xuất khẩu cho trái vải, Bộ Công Thương tiếp tục phối hợp với các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài và chỉ đạo các Thương vụ Việt Nam tại nước ngoài, đặc biệt tại các thị trường quan trọng và mới. Đồng thời, tích cực quảng bá hình ảnh và thúc đẩy kết nối giao dịch xuất khẩu vải thiều của Hải Dương cũng như các sản phẩm nông nghiệp, công nghiệp, tiểu thủ công nghiệp khác.

Định hướng phát triển trái vải thiều của tỉnh Hải Dương trong thời gian tới bao gồm việc phát huy lợi thế, đẩy mạnh sản phẩm vải thiều theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và mở rộng thị trường tiêu thụ ổn định và bền vững.

Trong ngắn hạn, tỉnh tiếp tục ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất nhằm nâng cao chất lượng và tiêu chuẩn hóa vải thiều. Mục tiêu phấn đấu 100% sản phẩm vải thiều được cấp giấy chứng nhận theo các tiêu chuẩn trong nước và quốc tế. Tỉnh tiếp tục triển khai hiệu quả các chính sách nhằm thu hút doanh nghiệp đầu tư trong sản xuất, chế biến và tiêu thụ vải thiều tại địa phương.

Ngoài ra, tỉnh hỗ trợ xây dựng thương hiệu vải thiều Thanh Hà trở thành thương hiệu cấp quốc gia. Mục tiêu mỗi một giống vải thiều đặc sản của Hải Dương sẽ có thương hiệu riêng, đủ mạnh để chiếm lĩnh thị trường trong nước và xuất khẩu.

Tỉnh cũng đặt mục tiêu sớm hoàn thiện và triển khai Đề án du lịch sinh thái Sông Hương, trong đó lấy cây vải thiều làm một trong những hình ảnh tạo điểm nhấn cho sản phẩm du lịch, tạo ra nhiều giá trị khác biệt từ sản phẩm vải thiều truyền thống.

Về dài hạn, tỉnh Hải Dương cần tập trung hình thành sản xuất, chế biến, xuất khẩu theo chuỗi ngành hàng, đẩy mạnh chế biến, nhất là đối với sản phẩm vải quả, mở rộng thị trường mới để chủ động hơn trong tiêu thụ nông sản.