Ch Tuyết – Tinh hoa vùng núi sơn cước

Cây chè Shan tuyết ở Bằng Phúc (Chợ Đồn) lâu nay được coi là cây trồng chủ lực của địa phương, có giá trị kinh tế cao. Nhằm nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm chè đặc sản theo hướng hàng hóa, huyện Chợ Đồn đã xây dựng phương án “Thực hiện trồng cải tạo, bổ sung, thâm canh diện tích chè Shan tuyết”.

Nằm ở độ cao 1.200m so với mực nước biển, Bằng Phúc có khí hậu mát mẻ, trong lành, là điều kiện thuận lợi cho cây chè sinh trưởng, phát triển tốt, tạo nên hương vị phẩm cấp đặc trưng của chè Shan tuyết. Chè Shan tuyết Bằng Phúc có hương vị đặc trưng, thơm ngon, không hề phun hóa chất trong quá trình chăm bón. Khác với các giống chè khác, búp chè shan tuyết có phủ một lớp lông tơ trắng trông như những bông hoa tuyết. Khi sao khô, búp chè có màu trắng bạc, pha nước sóng sánh vàng.

Từ những ưu đãi của thiên nhiên, người dân đã tự trồng được hơn 12ha chè, đến năm 2001 dự án 661 đưa cây chè Shan tuyết vào trồng theo chương trình trồng rừng; năm 2003, dự án Phần Lan – Việt Nam thực hiện trồng mới thêm 30ha. Các chương trình đã triển khai trồng được 500ha chè. Đến nay, cây chè đã cho thu nhập cao và được xác định là một trong những cây trồng chính, cây đặc sản của địa phương.

Hiện nay, toàn xã trồng được gần 370ha chè Shan tuyết. Tuy nhiên mật độ trồng rất thưa, phổ biến từ 2.000- 2.500 cây/ha. Việc chăm sóc, thâm canh cây chè chưa được người dân quan tâm đầu tư. Hằng năm sản lượng chè khô đạt thấp, khoảng 20-25 tấn/năm. Cùng với đó, công nghệ và thiết bị chế biến chè còn lạc hậu, sản phẩm chè được bán trôi nổi trên thị trường, chưa có đầu mối liên kết tiêu thụ ổn định. Trên địa bàn xã có hợp tác xã Thiên Phúc hoạt động về sản xuất cây chè, nhưng hàng năm chỉ chế biến được 3-4 tấn búp chè Shan tuyết, tương đương 700-800kg chè khô, doanh thu đạt khoảng trên 100 triệu đồng/năm, hoạt động hợp tác xã đạt hiệu quả chưa cao so với tiềm năng.

Xuất phát từ thực tế trên, để nâng cao năng suất, phát huy khai thác tiềm năng đất đai, tiềm năng năng suất của cây chè Shan tuyết, huyện Chợ Đồn thực hiện phương án trồng cải tạo, bổ sung thâm canh trên diện tích 300ha chè Shan tuyết hiện có. Qua đó, tạo ra sản phẩm hàng hóa tập trung có năng suất cao, chất lượng tốt và nâng cấp dây truyền chế biến tạo ra sản phẩm có giá trị đáp ứng nhu cầu thị trường. Đồng thời nâng cao sự đồng đều về chất lượng sản phẩm chè đặc sản của huyện để cung cấp cho thị trường; giải quyết lao động việc làm, mang lại thu nhập ổn định cho người dân từ trồng chè.

Cụ thể, huyện có kế hoạch trồng bổ sung và thâm canh 270ha nương chè không đảm bảo mật độ và chưa được người dân chăm sóc theo quy trình kỹ thuật với số lượng 3.000 cây/ha. Cùng với đó, cải tạo trồng lại 30ha diện tích chè đã quá cằn cỗi, giống bị lai tạp, không đúng giống chè Shan tuyết. Đồng thời, tập huấn kỹ thuật trồng, chăm sóc vườn chè, áp dụng theo quy trình thâm canh chè Shan tuyết tập trung, các kỹ thuật đốn chè, bón phân, làm cỏ, thu hái, bảo vệ thực vật. Xây dựng một vườn ươm nhân giống bằng phương pháp giâm cành, diện tích khoảng 1.000m2, đáp ứng sản xuất đủ cây giống theo kế hoạch trồng. Hỗ trợ nâng cấp dây truyền sản xuất, chế biến để thu mua chè tươi đến tiêu thụ sản phẩm và quảng bá thương hiệu chè Shan tuyết Bằng Phúc.