Mỹ và Trung Quốc hôm nay bắt đầu giảm thuế cao trong vòng 90 ngày. Nhà kinh tế Greg Ip của Wall Street Journal cho rằng, biện pháp thuế của Tổng thống Trump không nhất quán, đối xử với các nước đối thủ còn tốt hơn cả với các đồng minh. Việc Trump giảm thuế với Trung Quốc không phải vì Trung Quốc nhượng bộ, mà là do chi phí trong nước quá cao. Người dân Mỹ chỉ có thể chịu đựng những nỗi đau từ việc tách rời này ở mức độ nhất định.
Cơ quan nghiên cứu Evercore ISI cho biết, sau cuộc đàm phán Mỹ-Trung, cùng với mức thuế đã có trước khi Trump nhậm chức, Mỹ sẽ thực sự áp thuế 39% đối với hàng hóa nhập khẩu từ Trung Quốc. Đây vẫn là mức thuế cao nhất trong số các quốc gia lớn, vượt xa mức thuế thực tế 8% đối với Anh.
Greg Ip cho rằng, thỏa thuận Mỹ-Trung thực sự là một sự tạm ngưng 90 ngày thuế cao, trong khi đối với Anh lại là một thỏa thuận cuối cùng đã được dự kiến. Hai điều này có thể được xem là trần và sàn của chính sách thuế của Trump.
Trung Quốc sở hữu sức sản xuất khổng lồ, xuất khẩu ồ ạt, xua đuổi các đối thủ và nắm giữ công nghệ chủ chốt, trở thành đối thủ địa chính trị của Mỹ. Mỹ phụ thuộc vào chuỗi cung ứng của Trung Quốc là một mối nguy hiểm, nên cần phải phá vỡ tình trạng hiện tại. Đây là đồng thuận của cả hai đảng, vì vậy việc đánh thuế trần lên Trung Quốc là điều có thể hiểu được.
Nhưng nếu thỏa thuận được công bố vào ngày 13 là mục tiêu có thể hiểu được trong chính sách của Trump đối với Trung Quốc, thì toàn bộ quá trình lại thiếu logic. Trump thường xuyên phá vỡ lập luận của chính mình, và đối với một số khía cạnh của Trung Quốc còn tốt hơn nhiều so với các đồng minh.
Thuế đối ứng của Trump nhằm trừng phạt các quốc gia có thâm hụt thương mại với Mỹ. Do đó, Trung Quốc bị áp mức thuế cao hơn là 34%, trong khi các đồng minh trung thành như Anh vẫn bị áp mức thuế phổ biến 10%, điều này khó có thể tưởng tượng xảy ra trước năm 2025. Hiện Trung Quốc có thể chỉ bị đánh thuế 10%, trong khi Mỹ có thặng dư 12 tỷ USD với Anh, nhưng lại có thâm hụt 295 tỷ USD với Trung Quốc. Hơn nữa, Trump đã áp thuế 25% đối với Canada và Mexico.
Một hành động không nhất quán khác của Trump là ông đã hứa sẽ xử lý các quốc gia áp thuế trả đũa, ông đã một thời gian áp thuế cao đối với Trung Quốc, nhưng giờ đây lại quay về mức 10%.
Greg Ip chỉ ra rằng điều này không phải do Trung Quốc nhượng bộ, mà là vì Mỹ phải trả giá quá đắt. Trump đã tạm hoãn việc áp thuế cao đối với nhiều quốc gia do thị trường chứng khoán và trái phiếu giảm mạnh. Hiện nay, do các kệ hàng trống rỗng, container bị bỏ trống và các doanh nghiệp nhỏ phá sản, ông đã rút lại các loại thuế đối với Trung Quốc.
Thật mỉa mai, việc phụ thuộc vào Trung Quốc lâu dài được coi là điểm yếu về an ninh quốc gia của Mỹ, cũng như là lý do để áp thuế. Tuy nhiên, dù việc tách rời giữa Mỹ và Trung Quốc có tiến triển như thế nào, thì cũng sẽ đều đau đớn. Việc giảm thuế của Trump cho thấy người dân Mỹ chỉ có thể chịu đựng những nỗi đau do việc tách rời này đến một mức độ nhất định.
(Tác giả: Liao Hanyu)