Kể từ khi xảy ra cuộc chiến thương mại giữa Mỹ và Trung Quốc, đã có 20 thương hiệu ô tô Trung Quốc gia nhập Thái Lan từ năm 2018 đến nay. Sự gia tăng 3.4 lần trong việc mở nhà máy của các nhà sản xuất phụ tùng ô tô Trung Quốc tại Thái Lan, với lợi thế về công nghệ và giá cả, đang tạo ra một chuỗi sản xuất độc lập cho ô tô điện, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến các nhà máy xe Nhật Bản và các doanh nghiệp Thái Lan.
Theo báo cáo của Nikkei, các doanh nghiệp liên quan đến ô tô của Trung Quốc đang mở rộng chuỗi cung ứng tại Thái Lan. Với sự gia nhập của các ông lớn trong ngành xe điện như BYD, các doanh nghiệp sản xuất phụ tùng lớn như pin xe cũng đang lần lượt xây dựng nhà máy. Các doanh nghiệp Trung Quốc đang lấy Thái Lan làm căn cứ để nhắm đến nhu cầu thị trường châu Á.
Báo cáo chỉ ra rằng ở Thái Lan, có hơn 20 thương hiệu ô tô Trung Quốc như BYD và Great Wall đã gia nhập, với khu vực hành lang kinh tế phía Đông là trung tâm. Một số nhà sản xuất đã bắt đầu sản xuất ô tô điện bằng các phương thức địa phương hóa. Nhà máy BYD bắt đầu sản xuất vào tháng 7 năm ngoái đã trở thành trung tâm, và chuỗi cung ứng xung quanh nhà máy này đang liên tục được hoàn thiện.
Nhiều doanh nghiệp Trung Quốc sau khi cuộc chiến thương mại Trung – Mỹ gia tăng vào khoảng năm 2018, đã bắt đầu nhanh chóng chuyển nhà máy sang Thái Lan. Theo số liệu từ công ty khảo sát MarkLines và chính phủ Thái Lan, đến tháng 3 năm nay, số lượng các pháp nhân địa phương liên quan đến phụ tùng ô tô do các doanh nghiệp Trung Quốc đầu tư tại Thái Lan đã đạt tới 165 công ty, gấp 3.4 lần so với cuối năm 2017.
Các nhà sản xuất ô tô Nhật Bản đã bắt đầu thiết lập cơ sở sản xuất tại Thái Lan từ những năm 1960, với khoảng 1.400 nhà cung cấp liên quan. Ngoài ra, còn có nhiều công ty liên doanh giữa các doanh nghiệp Nhật Bản và các tập đoàn địa phương, hình thành một kim tự tháp công nghiệp tích hợp theo chiều dọc. Trong khi đó, các doanh nghiệp Trung Quốc gần như không sử dụng chuỗi cung ứng do các công ty xe Nhật Bản thiết lập, mà đang cố gắng xây dựng cấu trúc công nghiệp mới.
Theo báo cáo, giá cung cấp phụ tùng mà các doanh nghiệp xe lớn của Trung Quốc đặt hàng từ nhà cung cấp thấp hơn gần 30% so với các công ty xe Nhật Bản. Hơn nữa, các doanh nghiệp Trung Quốc rõ ràng có xu hướng tự sản xuất các phụ tùng cốt lõi như pin, hoặc mua từ các nhà cung cấp Trung Quốc liên quan.
Chủ tịch Hiệp hội sản xuất phụ tùng ô tô Thái Lan, Sompol Tanadumrongsak, cho biết sự gia tăng hiện diện của các doanh nghiệp Trung Quốc sẽ phá vỡ chuỗi cung ứng hiện tại, khiến các doanh nghiệp địa phương không thể hưởng lợi đầy đủ.
Lãnh đạo của Thai Summit Group, một trong những nhà sản xuất phụ tùng ô tô lớn của Thái Lan, cũng chỉ ra rằng các phụ tùng do các nhà cung cấp Trung Quốc cung cấp có tính cạnh tranh về chi phí, và các công ty xe Nhật Bản cũng có khả năng chuyển sang sử dụng những phụ tùng này.
Báo cáo cho biết, tại thị trường xe mới ở Thái Lan, dù các công ty xe Nhật Bản như Toyota và Honda vẫn giữ được thị phần trên 70%, nhưng đang tiếp tục giảm sút dưới sự tấn công mạnh mẽ từ các công ty Trung Quốc. Nếu các doanh nghiệp Trung Quốc không ngừng mở rộng chuỗi cung ứng tại địa phương, khả năng cạnh tranh của họ sẽ càng tăng, vị trí ưu thế của các công ty xe Nhật Bản có thể bị đe dọa hơn nữa.
Theo Sina Finance, dữ liệu thống kê từ hiệp hội ô tô Thái Lan cho thấy số lượng xe ô tô truyền thống chạy bằng xăng tại Thái Lan đăng ký trong năm 2023 đã giảm khoảng 13.3% so với năm 2022, trong khi xe điện thuần túy lại tăng vọt 700%. Các thương hiệu Trung Quốc đang thách thức vị thế ưu thế truyền thống của các thương hiệu Nhật Bản. Bốn thương hiệu đứng đầu trong bảng xếp hạng doanh số xe điện tại Thái Lan đều là thương hiệu Trung Quốc, với tám trong số mười thương hiệu hàng đầu tới từ Trung Quốc.
Yu Tuotuo, chuyên gia tại Trường Kinh tế và Thương mại Quốc tế, Đại học Tài chính Trung ương Trung Quốc cho biết, các doanh nghiệp địa phương của Thái Lan đang lo lắng về sự xâm nhập của các công ty ô tô Trung Quốc. Một mặt, xe điện thích hợp với mô hình bán hàng trực tiếp từ nhà sản xuất, mức độ phụ thuộc vào các đại lý địa phương thấp hơn so với các công ty ô tô truyền thống; mặt khác, các nhà cung cấp địa phương Thái Lan phát triển trong thời kỳ xe chạy bằng xăng truyền thống, họ thiếu kỹ thuật và kinh nghiệm trong việc sản xuất các phụ tùng như pin, động cơ điện và điều khiển điện, khiến vị thế của họ trong chuỗi cung ứng xe điện trở nên tương đối yếu.
(Hình ảnh đầu tiên: Unsplash)