Hợp tác giữa sen Việt Nam và Đồng Tháp: Tiên phong trong chiến lược phát triển nông nghiệp mới của tỉnh Tiền Giang

Hợp tác xã (HTX) sen Vân Đài ở xã Chí Hòa, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Bình với thế mạnh là trồng các giống sen và sản xuất các sản phẩm từ sen. Đây là một trong những HTX tiên phong đi đầu của tỉnh Thái Bình trong việc chuyển đổi giống cây trồng hiệu quả. Các sản phẩm của HTX Vân Đài tạo ra đảm bảo chất lượng, an toàn, không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn trở thành địa điểm du lịch sinh thái hấp dẫn. Mô hình sản xuất của HTX sen Vân Đài đang được nhiều HTX khác trong tỉnh học tập.

Hoạt động sản xuất và tiêu thụ của HTX sen Vân Đài

Diện tích quy hoạch của HTX hoa sen Vân Đài là 4.5 ha, được phân thành từng khu vực để trồng các giống cây phù hợp. Trong đó, 3.7 ha đất chia thành 16 ô nhỏ với 14 ô trồng hoa sen và 2 ô trồng hoa súng, diện tích còn lại trồng các loại hoa quả khác. Trước đây khu đất này là một vùng úng trũng trồng lúa kém hiệu quả, theo chiến lược xây dựng nông thôn mới của tỉnh Thái Bình, 20 thành viên trong HTX đã tiến hành cải tạo và biến vùng đất này trở thành khu trồng sen. Các giống sen được cán bộ lựa chọn kỹ lưỡng, hội tụ đầy đủ các yếu tố về màu sắc, hương thơm và độ bền. Gần một năm tiến hành cải tạo, mô hình HTX Vân Đài đã cho những kết quả bước đầu và khẳng định được sự phù hợp của giống sen đối với vùng đất này. Mỗi sào đất tại Vân Đài được đầu tư từ 30 đến 40 triệu đồng. Các giống sen được trồng thử nghiệm gồm: Ba giống sen lấy hoa ướp trà; Hai giống sen lấy củ; Hai giống sen lấy ngó; Hai giống sen lấy hạt; Hai giống sen làm cảnh và Ba giống sen lấy hoa cắm cành.

Sau một thời gian trồng mới, HTX Vân Đài đã thu được những kết quả khả quan. Năng suất của giống sen cắm cành đạt 40.000 – 45.000 bông/1.000 m2, tương tự với giống sen ướp cho năng suất khoảng 40.000 bông/1.000 m2. Riêng giống sen lấy hạt phát triển khá tốt, 98% đậu quả. Trọng lượng hạt to, mùi vị hạt sen rất bùi, có thể được dùng để chế biến mứt sen, sữa sen, bột dinh dưỡng sen. Chất lượng của giống sen lấy hạt tương đối cao và được nhiều người tiêu dùng lựa chọn. Sen lấy ngó cho năng suất từ 150 – 200 kg/lần/ha. Sen lấy củ cho thu hoạch với sản lượng ước tính 3-3.5 tạ một sào. Một kg sen củ bán ra có giá 30.000 – 35.000 đồng, trung bình mỗi ha người trồng sen sẽ thu về khoảng 360 – 400 triệu đồng. Giá bán này cho thu lãi gấp 3-4 lần so với việc cấy lúa truyền thống. Giống sen làm cảnh cho ra rất nhiều hoa, hoa có ba màu là trắng, hồng và đỏ, thời gian nở kéo dài từ mùa hạ sang mùa thu nên được trồng xung quanh hồ để khách du lịch có thể tham quan.

Bên cạnh các sản phẩm thô, HTX Vân Đài cũng hướng đến các sản phẩm chế biến như sữa sen, ngó sen, mứt sen, củ sen muối. Nhiều sản phẩm qua chế biến của HTX được cung ứng ra thị trường trong và ngoài tỉnh. Mỗi ngày HTX cung ứng cho thị trường khoảng 500 đến 1000 bông sen các loại, 2 tạ củ và mầm sen. Mỗi tháng, HTX sẽ sản xuất 4 tấn lá sen cho các đối tác để phục vụ cho hoạt động sản xuất dược liệu. Năm đầu thu hoạch, HTX đã triển khai được một đơn hàng lớn sang Nhật Bản với 2 tấn củ sen, giá từ 35.000 – 40.000 đồng/kg. Đây là bước đi đầu tiên cho kế hoạch xuất khẩu sen sang thị trường nước ngoài của HTX trong tương lai.

Đầm sen HTX Vân Đài

Hướng phát triển của HTX sen Vân Đài trong thời gian tới:

HTX sen Vân Đài tập trung vào việc nâng cao chất lượng sen và các sản phẩm làm từ sen. Trong thời gian tới, HTX phấn đấu xây dựng sản phẩm đạt chứng nhận OCOP cấp tỉnh. HTX lựa chọn những cây giống có chất lượng cao nhân giống thành các loại sen mới và nuôi cấy mô để sản xuất số lượng lớn, phục vụ cho thị trường các tỉnh.

HTX thường xuyên tổ chức các buổi tập huấn, đào tạo năng lực cho cán bộ, hỗ trợ xã viên trồng và chăm sóc sen đúng quy trình kỹ thuật và đảm bảo an toàn vệ sinh thực phẩm. HTX hướng đến nội dung tập huấn chuyên sâu về chuyển giao khoa học kỹ thuật, bảo quản, thu hái và tiêu thụ sản phẩm đúng cách.

Kế hoạch của HTX trong tương lai là đầu tư và chú trọng hơn vào khâu xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, không chỉ quảng bá ở thị trường nội địa mà còn mở rộng sang các thị trường quốc tế có nhiều tiềm năng. Mục tiêu của HTX là xuất khẩu các sản phẩm sang nước ngoài, từng bước khẳng định chất lượng của sen Việt Nam trên thị trường thế giới.