Hà Bính khẳng định thương hiệu trong lĩnh vực chế tác gỗ lũa tại đỉnh Lâm Sơn.

Các sản phẩm chế tác từ gỗ lũa, đá cảnh của xã Lâm Sơn, tỉnh Hòa Bình với tính thẩm mỹ cao đã chinh phục được những khách hàng khó tính. Nhiều sản phẩm đồ mỹ nghệ thủ công, đá cảnh đẹp, ấn tượng đã khẳng định thương hiệu góp phần phát triển bền vững kinh tế địa phương.

Xã Lâm Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình nổi tiếng với nghề chế tác gỗ lũa, đá cảnh. Quy mô lẫn chất lượng sản phẩm của các cơ sở sản xuất gỗ lũa ở đây thể hiện sự phát triển đồng đều với đa dạng mẫu mã sản phẩm được chế tác từ các loại gốc cây, phiến đá thành các sản phẩm có tính nghệ thuật cao.

Đá lũa, đá cổ thạch, đá vân mây, hay đá cuội vàng, tai mèo là những nguyên liệu chính được sử dụng để tạo nên những tác phẩm bắt mắt tuyệt vời bằng đá. Quá trình chế tác các tác phẩm từ đá như làm hang động, vách hay ngọn, hòn non bộ, làm sân vườn cần lựa chọn những viên đá phù hợp cho từng loại hình tác phẩm. Các tác phẩm tiêu biểu như cá vượt vũ môn, nhất sơn sẽ được làm theo nhu cầu khách hàng, mang các ý nghĩa khác nhau.

Bức tượng Phật bằng gỗ – một trong tác phẩm ấn tượng được chế tác từ gỗ lũa tại xã Lâm Sơn, huyện Lương Sơn, tỉnh Hòa Bình

Gỗ lũa là một trong những chất liệu chính tạo nên thương hiệu làng nghề. Trải qua nhiều công đoạn khác nhau, nhiều sản phẩm, tác phẩm mỹ nghệ quý đẹp mắt với sự đa dạng mẫu mã được chế tác từ các loại gỗ quý hiếm có giá trị nghệ thuật cao của tỉnh Hòa Bình đã được cung cấp ra thị trường, nổi bật là các tác phẩm Tam Bảo, Ngũ Phúc, Long Chầu, Thần Tài, Phật Di Lặc được khách hàng tin dùng đặt hàng. Các hội chợ ở các tỉnh khu vực phía Bắc như Hải Dương, Hải Phòng, Nam Định, Hà Nam thường xuyên có sự góp mặt của các sản phẩm mỹ nghệ của xã Lâm Sơn.

Nhiều cơ sở sản xuất gỗ lũa, đá cảnh có quy mô khá lớn ở tỉnh Hòa Bình. Các cơ sở này đang từng bước đưa làng nghề phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa có tính liên kết và giá trị gia tăng cao. Nhờ vào việc ngày càng đa dạng hóa sản phẩm để đáp ứng tốt yêu cầu của thị trường, các cơ sở sản xuất và làng nghề của tỉnh Hòa Bình đang phát triển đồng đều cả về số lượng và chất lượng. Từ năm 2017, UBND tỉnh Hòa Bình công nhận Lâm Sơn là làng sản xuất gỗ lũa, chế tác đá cảnh. Từ đó đến nay, quy mô sản xuất gỗ lũa, đá cảnh được nhiều cơ sở sản xuất đầu tư mở rộng, sản phẩm ngày càng đa dạng, chất lượng được nâng cao, nhiều sản phẩm có giá trị kinh tế cao tiếp tục được nhiều khách hàng đặt hàng.

Đồ gỗ mỹ nghệ đã dần trở thành một ngành kinh tế quan trọng trong phát triển nông thôn, trong đó sự phát triển của gỗ lũa, đá cảnh đã góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, giúp kinh tế địa phương phát triển nhờ vào sự hoạt động của làng nghề đã tạo việc làm ổn định cho nhiều lao động.

Trung bình, doanh thu của cơ sở sản xuất các sản phẩm từ gỗ lũa, đá cảnh đạt khoảng 100 triệu đồng/tháng. Cao điểm vào mùa vụ lễ Tết, việc kinh doanh sản phẩm gỗ lũa diễn ra rất sôi động, nhộn nhịp, do đó thời điểm này, doanh thu các sản phẩm từ gỗ lũa của các cơ sở đã tăng gấp hai, ba lần, lợi nhuận đã tăng đáng kể, góp phần nâng cao chất lượng đời sống cho người dân.

Nhờ vào nhiều ưu điểm như chắc, cứng, không bị mối mọt, không mục, gần như cũng không bị ảnh hưởng bởi các điều kiện tác động của tự nhiên như nắng, mưa, côn trùng hay dòng chảy của nước, gỗ lũa là phần lõi ở gốc của các cây cổ thụ khô sau khi bị chết, bị bào mòn và hóa thạch, mỗi gốc đều có một hình thù riêng biệt, độc nhất không giống nhau đã tạo nên giá trị của gỗ lũa trên thị trường hiện nay. Sản phẩm ngày càng đạt đến độ tinh xảo, tính nghệ thuật cao nhờ các nghệ nhân đã chế tác những tác phẩm nghệ thuật đặc sắc, mang đầy tâm hồn, cốt cách từ những gốc, cành cây xù xì, thô ráp, đơn điệu từ lũa.

Giá trị của gỗ lũa còn được nâng cao hơn bởi lũa được tạo thành từ những loại gỗ quý hiếm. Tùy vào từng loại gỗ như gỗ lim, gỗ táu, gỗ muồng đen, gỗ mun, gỗ hương, tùy vào kích thước, sự kỳ công, tỷ mỷ, công phu cũng như người thổi hồn vào trong từng sản phẩm, mỗi tác phẩm gỗ lũa đã có giá từ chục triệu đến hàng tỷ đồng. Các nghệ nhân hiện nay đã chế tác ra những tác phẩm gỗ lũa, đá cảnh ngày càng có tính thẩm mỹ và nâng tầm giá trị cao hơn.

Dưới đôi tay khéo léo và sự cảm nhận của người chế tác, các tác phẩm của mỗi người thợ đều chứa cốt cách nghệ thuật mang sắc thái riêng. Từ các sản phẩm gỗ lũa đơn thuần, các nghệ nhân đã chế tác các sản phẩm mỹ nghệ cao cấp đưa đi dự thi và nhiều tác phẩm như “Thần kim quy”, tác phẩm “Ngũ phúc” đã đoạt các giải thưởng lớn trong các cuộc triển lãm, festival sinh vật cảnh.

Việc gìn giữ duy trì hoạt động làng nghề đang được địa phương quan tâm, do đó cần quy hoạch khu tập trung bán các sản phẩm gỗ lũa, đá cảnh của làng nghề để người dân thuận lợi hơn trong việc tiêu thụ, quảng bá sản phẩm đến với khách hàng. Vì vậy định hướng cụ thể hơn cho việc phát triển làng nghề, hỗ trợ quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu gỗ lũa, đá cảnh của huyện Lương Sơn để làng nghề chế tác phát triển là hết sức cần thiết.

Được nhiều người biết đến với những tác phẩm nghệ thuật độc đáo chế tác trên gỗ lũa và đá cảnh, xã Lâm Sơn (Lương Sơn) không chỉ sản xuất ra những sản phẩm thương mại đắt giá, mà còn giúp thu hút rất đông khách du lịch tới đây, thúc đẩy kinh tế phát triển.