Xác định chanh leo là sản phẩm chủ lực xuất khẩu tại Gia Lai.

Là một sản phẩm mới trong ngành xuất khẩu rau quả, chanh leo đang được nhiều địa phương, đặc biệt là tỉnh Gia Lai, đẩy mạnh phát triển. Doanh nghiệp đang kỳ vọng về việc xuất khẩu sản phẩm này, cùng với đó là sự mở ra triển vọng cho thị trường khi các đối thủ cạnh tranh từ Peru và Ecuador dự báo sẽ giảm do ảnh hưởng từ hiện tượng El Nino.

Tính đến nay, 5 tỉnh sản xuất lớn nhất là Gia Lai, Sơn La, Đăk Nông, Lâm Đồng và Đăk Lăk, chiếm hơn 86,3% diện tích chanh leo cả nước với tổng diện tích 9.060 ha. Dự kiến, đến năm 2025, diện tích sẽ đạt khoảng 10.000 ha tại Gia Lai.

Tại tỉnh Gia Lai, vùng nguyên liệu chanh leo đã đạt gần 3.000 ha, với mật độ trồng từ 600 – 1.000 cây/ha, năng suất trung bình đạt 439,7 tạ/ha, tổng sản lượng đạt hơn 97.400 tấn.

Chanh leo trồng tại Gia Lai

Chanh leo chế biến của Việt Nam chủ yếu được xuất khẩu đến một số thị trường như Trung Quốc, Đài Loan, Hà Lan và Mỹ. Tiềm năng xuất khẩu chanh leo của Việt Nam là rất lớn, vì hiện nay chanh leo là một trong những loại trái cây có nhu cầu cao trên thị trường thế giới. Nhu cầu đối với chanh leo tươi lên tới hàng trăm nghìn tấn mỗi năm, với nước ép chanh leo cô đặc khoảng trên 30.000 tấn/năm.

Ngoài các thị trường truyền thống, khu vực Trung Đông và châu Phi là những thị trường đầy tiềm năng cho các loại nông sản chế biến. Với khoảng 70 quốc gia và 1,6 tỷ dân, nhu cầu nhập khẩu lương thực thực phẩm, rau quả, đặc biệt là các sản phẩm đã chế biến như chanh leo rất lớn.

Hiện tại, tỷ lệ giữa rau quả xuất khẩu tươi và hàng đã qua chế biến còn chênh lệch khá lớn, chiếm lần lượt 69% và 31%. Vì vậy, việc khai thác các thị trường xuất khẩu mới, đặc biệt là các sản phẩm chế biến như hàng sấy khô, nước ép đóng hộp, là rất cần thiết. Trong bối cảnh đại dịch Covid-19, việc xuất khẩu các sản phẩm chế biến là vô cùng quan trọng. Do đó, các doanh nghiệp rau quả Việt Nam cần chú trọng vào việc đổi mới sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm; áp dụng công nghệ tiên tiến trong sản xuất, chế biến, bảo quản, đóng gói, vận chuyển và cung cấp rau quả sang thị trường nước ngoài, bao gồm cả sản phẩm chế biến chanh leo. Qua đó, giá trị hàng hóa có thể tăng gấp 3 – 4 lần so với việc bán quả tươi, đồng thời kiểm soát được giá thành.

Để phát triển bền vững cây chanh leo và khắc phục những hạn chế của cây trồng này, tỉnh Gia Lai cần nâng cao giá trị cây chanh leo trong ngành nông nghiệp, thúc đẩy sản xuất và tiêu thụ sản phẩm. Việc nghiên cứu, chọn giống chanh leo chất lượng, năng suất cao là ưu tiên hàng đầu, kết hợp với quy trình kỹ thuật canh tác phù hợp với điều kiện thổ nhưỡng và địa bàn trồng là những yếu tố cốt lõi để phát triển bền vững cây chanh leo.

Ngoài ra, cần rà soát lại những vùng có diện tích trồng rau và cây ăn quả nhỏ lẻ để quy hoạch vùng nguyên liệu. Để xây dựng sự phát triển bền vững và toàn diện theo chuỗi giá trị, việc thiết lập mối liên kết giữa nông dân và hợp tác xã là yếu tố quan trọng để tạo ra chuỗi giá trị cho sản phẩm nông nghiệp.

Những sản phẩm chủ lực của tỉnh Gia Lai, bao gồm chanh leo, đang từng bước tạo dựng thương hiệu và có đầu ra ổn định. Hướng hoạt động của các hợp tác xã nên tập trung vào phát triển bền vững, kết nối chặt chẽ với nông dân và doanh nghiệp, nhằm tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm là điều cần thiết để giữ vững vị thế trên thị trường.