Đưa sản phẩm Ngọc Linh ra thị trường quốc tế

Sâm Ngọc Linh Việt Nam có chứa đến 52 hợp chất saponin có tính kháng khuẩn, kháng ung thư, a-xít béo. Trong đó một nửa (26) hợp chất saponin có ở sâm Triều Tiên, sâm Mỹ, sâm Nhật Bản, sâm Trung Quốc; còn lại 26 hợp chất saponin có cấu trúc mới không có trong các loại sâm khác. Ngoài những giá trị về sức khỏe còn ẩn chứa những tiềm năng kinh tế to lớn, đồng thời, Sâm Ngọc Linh còn là cơ hội để khẳng định niềm tự hào dân tộc. Với tiềm năng sản phẩm, thị trường và giá trị của sâm Ngọc Linh, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để phát triển một ngành công nghiệp trồng và chế biến sâm Ngọc Linh thực thụ. Mục tiêu không phải là một vài chục tỷ đồng sau mỗi phiên chợ mà phải tiến tới mục tiêu hàng tỷ USD giá trị sản xuất và xuất khẩu trong những thập niên tới. Điều này hoàn toàn khả thi nếu nhìn vào dự báo thị trường sâm quốc tế với mức tăng trưởng rất cao.

Sâm Ngọc Linh được phát hiện vào năm 1973 trên núi Ngọc Linh, tiếp giáp 2 tỉnh Quảng Nam và Kon Tum.

Sâm Ngọc Linh hay còn gọi là sâm Khu Năm (sâm K5), sâm trúc (sâm đốt trúc, trúc tiết nhân sâm), củ ngải rọm con hay cây thuốc giấu, là loại sâm quý được tìm thấy tại miền Trung Trung Bộ Việt Nam, mọc tập trung ở các huyện miền núi Ngọc Linh thuộc huyện Đắk Tô và huyện Tu Mơ Rông tỉnh Kon Tum, huyện Nam Trà My tỉnh Quảng Nam. Ngoài Ngọc Linh, sâm còn phân bố tại núi Ngọc Lum Heo thuộc xã Phước Lộc, huyện Phước Sơn và còn có thể có ở đỉnh Ngọc Am tỉnh Quảng Nam theo những kết quả điều tra mới nhất. Trên độ cao 1.200 đến 2.100m, sâm Ngọc Linh mọc dày thành đám dưới tán rừng dọc theo các suối ẩm trên đất nhiều mùn.

Sâm Ngọc Linh cũng là loại nhân sâm thứ 20 được tìm thấy trên thế giới. Theo kết quả nghiên cứu từ năm 1978 của Bộ Y tế Việt Nam, phần thân rễ của cây sâm Ngọc Linh Việt Nam chứa 26 hợp chất saponin có cấu trúc hóa học đã biết và 24 saponin có cấu trúc mới không có trong các loại sâm khác, trong khi sâm Triều Tiên có khoảng 25 saponin. Những kết quả nghiên cứu, phân lập thành phần hóa học mới nhất được công bố còn kéo dài danh sách saponin của sâm Ngọc Linh hơn nữa, lên tổng cộng 52 loại. Như vậy, sâm Việt Nam là một trong những loại sâm có hàm lượng saponin nhiều nhất, tương tự một số cây sâm quý đã từng được nghiên cứu sử dụng từ lâu trên thế giới. Hợp chất hóa học đa dạng và tác dụng thực tiễn đối với sức khỏe của con người khiến sâm Ngọc Linh hiện nay được bán trên thị trường với giá càng ngày càng cao.

Thành phần hóa học của Sâm Ngọc Linh:

Loại aglycom	Nhân sâm Ngọc Linh
20(S) PPD	3,1
20(S) PPT	2,0
Ocotilol	5,6
Aleanolic	0,09
Thu suất toàn phần (%)	10,8

Trước khi có sự phát hiện từ phía các nhà khoa học, sâm Ngọc Linh đã được các đồng bào dân tộc thiểu số Trung Trung bộ Việt Nam, đặc biệt là dân tộc Xê Đăng, sử dụng như một loại củ rừng, mà họ gọi là củ ngải rọm con hay cây thuốc giấu, chữa nhiều loại bệnh theo các phương thuốc cổ truyền. Dựa trên những thông tin lưu truyền trong cộng đồng các dân tộc thiểu số Quảng Nam, Kon Tum về một loại củ quý hiếm trên núi Ngọc Linh có tác dụng tốt đối với sức khỏe con người, và do nhu cầu của kháng chiến đã khiến ngành dược khu Trung Trung Bộ quyết phải tìm ra cây sâm chi Panax tại miền Trung, mặc dù trước đó nhiều nhà khoa học cho rằng chi Panax chỉ có ở miền Bắc.

Tác dụng của Sâm Ngọc Linh đối với sức khỏe người tiêu dùng:

Nhờ các saponin quý hiếm và rất dồi dào nên tác dụng của sâm Ngọc Linh cũng đa dạng hơn các loại sâm khác. Hơn 30 năm qua, các nhà khoa học trong và ngoài nước đã chứng minh sâm Ngọc Linh là loài Sâm quý hiếm và tốt nhất thế giới. Đặc biệt là Sâm Ngọc Linh Quảng Nam tại Nam Trà My.

Theo PGS.TS. Nguyễn Thới Nhâm – người có công thẩm định thành công giá trị của Sâm Ngọc Linh vào năm 1976 tại Ba Lan và giới thiệu sâm trong các hội nghị tại Nhật Bản, Mỹ, Canada – thì Sâm Ngọc Linh có những tác dụng nổi trội như kháng khuẩn, chống trầm cảm, giảm lo âu (stress), chống oxy hóa và hiệp lực tốt với thuốc kháng sinh, thuốc trị bệnh tiểu đường. Sâm Ngọc Linh có thể sử dụng dài ngày bởi không có độc tính. Nếu để bồi bổ, nâng cao thể trạng, mỗi ngày dùng lượng khoảng 10g tươi.

Tác dụng của Sâm Ngọc Linh trong việc điều hòa hoạt động tim mạch:

Theo Viện nghiên cứu phát triển y dược cổ truyền Việt Nam, Sâm Ngọc Linh có rất nhiều tác dụng tốt đối với kháng sinh, nâng cao huyết áp trong trường hợp huyết áp thấp, nâng cao thể trạng và tăng sức đề kháng do lao động quá tải và giúp phục hồi nhanh sau phẫu thuật dạ dày.

Sâm Ngọc Linh có tác dụng làm dịu và giảm đau trong viêm họng, giúp bệnh nhân dễ thở và làm long đờm trong các bệnh lý phế quản và phổi, ngăn chặn sự tái phát của các cơn hen. Có tác dụng hiệp lực đối với các thuốc hạ đường huyết trong điều trị bệnh tiểu đường.

Cụ thể ở liều 50 – 500 mg/kg, sâm Ngọc Linh còn thể hiện tác động phòng chống xơ vữa động mạch theo cơ chế giảm cholesterol huyết, giảm lipid toàn phần và lipoprotein, tăng hàm lượng HDL-cho (lipoprotein có nhiệm vụ vận chuyển cholesterol vào nội bào).

Tác dụng của Sâm Ngọc Linh trong việc tăng cường sinh lý:

Trong sâm Ngọc Linh có nhiều thành phần saponin cụ thể là những ginsenoside có tác dụng cải thiện và tăng hàm lượng testostergen của nam giới, làm tăng cảm giác hưng phấn, cải thiện rối loạn chức năng cương dương, cải thiện chất lượng đời sống vợ chồng.

Có khá nhiều kết quả nghiên cứu đã chứng minh về tác dụng dược lý của Sâm Ngọc Linh đối với sinh lý nam giới nhờ khả năng gia tăng sản xuất nitric oxide trong cơ thể làm tăng lượng testosterone của nam giới.

Tác dụng của Sâm Ngọc Linh trong việc vận động:

Tác dụng kích thích thần kinh Trung ương: Tùy theo liều sử dụng, ở liều 10 – 100mg/kg, Sâm Ngọc Linh có tác dụng kích thích hệ thần kinh Trung ương, điều hòa hoạt động của não bộ khi bị gây rối loạn phản xạ, làm gia tăng tính vận động tự nhiên, trong khi ở liều 0,5 – 2g/kg thể hiện tác dụng ức chế hệ thần kinh Trung ương.

Tác dụng tăng lực: Thể hiện ở những liều rất nhỏ (5 – 100mg/kg) theo cơ chế tác động tương tự như Sâm Triều Tiên, nghĩa là làm gia tăng sự sử dụng chất nền lipid có năng lượng cao và hạn chế sử dụng nguồn hydratcarbon.

Làm hồi phục lại số lượng hồng cầu, bạch cầu và tiểu cầu bị giảm do chiếu xạ nhanh hơn so với không dùng Sâm.

Tác dụng kỳ diệu của Sâm Ngọc Linh đối với bệnh nhân ung thư:

Ngoài tác dụng chống stress, chống lão hoá, nâng cao hệ miễn dịch, tăng cường chức năng gan, giảm cholesterol, sâm Ngọc Linh còn phối hợp hiệu quả tốt với thuốc kháng sinh và thuốc chữa bệnh tiểu đường.

Qua nghiên cứu lâm sàng trên những bệnh nhân sử dụng sâm Ngọc Linh cho thấy bệnh nhân ăn ngon, ngủ ngon, lên cân, tăng thị lực, trí lực, tăng sức đề kháng, tăng cường sinh lý cả nam và nữ, giảm lipid máu có hại, ổn định huyết áp. Đặc biệt với bệnh nhân bị ung thư, sâm Ngọc Linh được coi là “thần dược”, giúp người bệnh tăng cường hệ miễn dịch, giảm đau, giảm các tác dụng không mong muốn của liệu pháp xạ trị, hoá trị như ăn ngủ kém, rụng tóc, da khô, thiếu máu, nâng cao thể trạng, kéo dài sự sống.

Đối với các bệnh nhân ung thư giai đoạn cuối có thể sử dụng sâm Ngọc Linh tươi 35-40g/ngày hoặc 10g khô/ngày để giảm đau, tốt hơn cả thuốc giảm đau thông thường, kể cả nhóm opiat. Khi dùng sâm Ngọc Linh, không cần phải dùng morphine nữa và giúp sức khoẻ cải thiện lên rất nhiều.

Với hàm lượng saponin MR2 chiếm tới 50% hàm lượng saponin toàn phần, sâm Ngọc Linh còn có tác dụng tiêu tế bào lạ, tái tạo tế bào lành, hạn chế khối u phát triển, phòng chống các mầm mống gây ung thư. Đặc tính ưu việt của sâm Ngọc Linh so với các sâm khác là có thể sử dụng dài ngày bởi không có độc tính. Nếu để bồi bổ, nâng cao thể trạng, mỗi ngày dùng lượng khoảng 10g tươi.

Cả sâm Ngọc Linh tươi và khô đều có thể ăn trực tiếp bằng cách cắt lát mỏng rồi ngậm. Với sâm tươi có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh 2-3 tuần hoặc ngâm trong mật ong để bảo quản lâu dài.

Việc mở rộng chỉ dẫn địa lý là điều kiện quan trọng để bảo tồn và phát triển bền vững vùng trồng sâm Ngọc Linh ở Quảng Nam và Kon Tum.

Sâm Ngọc Linh sinh trưởng trên dãy núi Ngọc Linh, thuộc 2 tỉnh Kon Tum và Quảng Nam ở độ cao 1.200 – 2.500m, mật độ che phủ rừng tự nhiên là trên 70%, có nhiều thung lũng hẹp, sâu.

Quy trình kỹ thuật sản xuất, giống sâm được lấy từ hạt cây mẹ, cây mẹ cần có độ tuổi từ 4 năm trở lên, có biểu hiện tiêu biểu của giống và được chăm sóc đặc biệt. Hạt giống phải đạt độ chín, quả có màu đỏ tươi, xuất hiện chấm đen ở đầu. Cây giống phải sinh trưởng khỏe, thân vững chắc, lá màu xanh hoặc xanh đậm, có 1 lá kép và 5 lá chét.

Trong những năm gần đây, đã có nhiều dự án bảo tồn và phát triển loại dược liệu quý hiếm này được 2 tỉnh Quảng Nam và Kon Tum triển khai đầu tư đúng mức, đến nay sâm Ngọc Linh của 2 địa phương này đã được bảo tồn và hướng đến phát triển bền vững.

Đến thời điểm hiện tại, diện tích trồng sâm tại Quảng Nam đã lên tới 1.300ha. Quảng Nam đã có 7 xã được Cục Sở hữu trí tuệ (Bộ Khoa học và Công nghệ) công nhận chỉ dẫn địa lý đối với sản phẩm sâm củ Ngọc Linh, gồm các xã: Trà Linh, Trà Nam, Trà Cang, Trà Dơn, Trà Don, Trà Leng, Trà Tập (huyện Nam Trà My); Tỉnh Kon Tum đã có 8 xã bao gồm: Măng Ri, Mường Hoong, Ngọc Linh, Xốp thuộc huyện Đắk-Glei; xã Đăk Na, Ngọc Yêu, Văn Xuôi, Tê Xăng thuộc huyện Tu Mơ Rông đã được cấp Giấy chứng nhận đăng ký chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh”.

Tại tỉnh Kon Tum, hiện diện tích sâm Ngọc Linh đạt trên 500ha (bao gồm cả vườn giống); các doanh nghiệp đang trong giai đoạn đầu tư lắp đặt dây chuyền chế biến để cho ra đời những sản phẩm sâm Ngọc Linh thương mại đầu tiên, khắc phục tình trạng tiêu thụ sâm Ngọc Linh dưới dạng sâm củ, nhằm tạo giá trị gia tăng cao cho ngành dược liệu và tiếp cận thị trường quốc tế.

Để giúp người dân xóa nghèo bền vững, tỉnh Kon Tum triển khai nhiều chính sách hỗ trợ người dân trồng sâm Ngọc Linh và một số dược liệu khác.

Do quý hiếm nên sâm Ngọc Linh trong tự nhiên đã bị săn lùng đến tuyệt diệt, hiện một số vùng mới đang gây trồng để bảo tồn. Sâm Ngọc Linh lớn rất chậm, số tuổi tính theo đốt củ. Ngay cả khi trồng, để thu hái được cũng cần rất nhiều năm.

Chính vì vậy, nhằm thực hiện mục tiêu mở rộng diện tích cây sâm Ngọc Linh của tỉnh Kon Tum và chương trình của doanh nghiệp hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số Sê Đăng trồng sâm Ngọc Linh xóa nghèo bền vững, tại xã Măng Ri, huyện Tu Mơ Rông, Công ty cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum tổ chức hỗ trợ 46.500 cây sâm Ngọc Linh giống cho người dân 7 xã thuộc hai huyện Tu Mơ Rông và Đắk Glei.

Cụ thể, Công ty cổ phần Sâm Ngọc Linh Kon Tum hỗ trợ 4 xã của huyện Tu Mơ Rông, gồm: Măng Ri, Tê Xăng, Ngọc Lây, Đắk Na và 3 xã: Mường Hoong, Ngọc Linh, Xốp của huyện Đắk Glei mỗi xã 1.000 cây sâm Ngọc Linh giống. Số còn lại 39.500 cây giống Công ty hỗ trợ cho 13 tổ nhóm sản xuất với 410 người là công nhân tham gia trồng sâm với Công ty.

Bên cạnh đó, Trung tâm quốc gia nghiên cứu và phát triển sâm Ngọc Linh là công trình trong Dự án đầu tư “Nghiên cứu hoàn thiện quy trình công nghệ nhân giống, canh tác, mở rộng sản xuất, xây dựng, phát triển thương hiệu quốc gia cho sâm Ngọc Linh”, do Bộ Khoa học và Công nghệ và UBND tỉnh Kon Tum phối hợp thực hiện, với tổng mức đầu tư gần 570 tỷ đồng. Trung tâm đi vào hoạt động sẽ giúp nâng cao hiệu quả bảo tồn nguồn giống sâm Ngọc Linh; tạo tiền đề phát triển thương hiệu quốc gia cho sản phẩm sâm củ Ngọc Linh Kon Tum về lâu dài.

Tỉnh Kon Tum cam kết sẽ thực thi đầy đủ các chính sách ưu đãi đầu tư tối đa của Chính phủ, đồng thời ban hành chính sách đặc thù để thu hút các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân và hộ gia đình trong, ngoài tỉnh đầu tư phát triển dược liệu, như: hỗ trợ giống dược liệu chủ lực; miễn lệ phí cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất đối với các trường hợp nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp sử dụng vào mục đích trồng dược liệu; giao rừng, cho thuê rừng để quản lý, bảo vệ và kết hợp phát triển sâm Ngọc Linh và các dược liệu khác dưới tán rừng.

Xây dựng các chuỗi liên kết từ khâu trồng, thu hoạch, chế biến và tiêu thụ dược liệu trong nước; tăng cường công tác bảo vệ nguồn gen và sâm gốc, đấu tranh ngăn chặn nạn mua bán sâm giả, sâm không rõ nguồn gốc, xuất xứ.

UBND tỉnh Kon Tum kiến nghị cần có sự thống nhất quan điểm trong phát triển sản phẩm quốc gia sâm Ngọc Linh, đó là chỉ phát triển được ở vùng lập địa núi Ngọc Linh do đã được bảo hộ chỉ dẫn địa lý cho hai tỉnh Quảng Nam và Kon Tum, đồng thời là cây dược liệu có tính đặc hữu hẹp, chỉ phát triển được ở vùng lập địa núi Ngọc Linh; hình thành Trung tâm nghiên cứu dược liệu mang tầm quốc gia đặt tại tỉnh Kon Tum để thực hiện công tác nghiên cứu, bảo tồn các dược liệu quý hiếm, chuyển giao khoa học công nghệ và nghiên cứu sản xuất các sản phẩm từ dược liệu.

Đặc biệt, cần sự hỗ trợ từ Trung ương để hình thành Khu công nghiệp sản xuất, chế biến dược liệu tập trung với quy mô lớn để tiêu thụ nguyên liệu, sản xuất các sản phẩm có chất lượng, đủ sức cạnh tranh trên thị trường.

Hiệu quả kinh tế thu được từ Sâm Ngọc Linh:

Từ khi được phát hiện là loài sâm thứ 20 trên thế giới và kiểm nghiệm lâm sàng về các tác dụng vô cùng đặc biệt, trong đó có tác dụng hỗ trợ điều trị cho người bị ung thư, thì nhu cầu sử dụng Sâm Ngọc Linh ngày một tăng lên, kéo theo giá bán loại Sâm Ngọc Linh không ngừng tăng lên. Ngay cả người dân Triều Tiên – Hàn Quốc, Nhật Bản, nơi được mệnh danh là xứ sở của sâm, cũng sang Việt Nam tìm cho được loại sâm Ngọc Linh để mua về sử dụng và tận dụng những giá trị hữu ích nhất của loại sâm quý hiếm này.

Tại Quảng Nam, giá Sâm Ngọc Linh cao hay thấp phụ thuộc vào độ tuổi và trọng lượng của củ sâm. Sâm càng lâu năm, củ càng to thì giá càng cao; cũng như tùy vào từng thời điểm, số lượng củ/kg mà sẽ có mức giá cũng khác nhau. Cụ thể:

Sâm Ngọc Linh tươi loại 20 củ/kg: Sâm Ngọc Linh loại 20 củ/kg là sâm có độ tuổi trung bình 8 tuổi, ở độ tuổi này sâm bắt đầu cho giá trị dinh dưỡng đầy đủ. Giá bán khoảng 65 triệu đồng/kg.

Sâm Ngọc Linh tươi loại 10 củ/kg: Sâm 10 củ/kg là sâm có độ tuổi trung bình 10 tuổi trở lên, ở độ tuổi này sâm cho giá trị dinh dưỡng rất cao, các hoạt chất và dược tính có trong sâm rất mạnh giúp đạt kết quả nhanh sau khi sử dụng. Giá bán khoảng 80 triệu đồng/kg. Tuy nhiên, ở hiện tại sâm loại này rất khó đặt hàng, nguyên nhân do các năm trước người dân thấy giá cao đã bán gần hết.

Giá sâm Ngọc Linh 1 kg tươi cả củ và lá trên thị trường loại 1 củ một lạng khoảng 120 triệu đồng.

(Các giá bán Sâm Ngọc Linh này đều chỉ có giá trị tham khảo vì tùy vào thời điểm mà sẽ có sự chênh lệch nhất định).

Sâm Ngọc Linh là quốc bảo của Việt Nam – cần đưa sản phẩm này vươn ra thị trường quốc tế.

Hiện nay, Chính phủ đã phê duyệt đưa cây sâm Ngọc Linh vào danh mục sản phẩm quốc gia. HĐND tỉnh Quảng Nam cũng đã ra Nghị quyết số 41 về cơ chế khuyến khích, bảo tồn, phát triển trên địa bàn Quảng Nam, giai đoạn 2018 – 2025. Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ đã phê duyệt Đề án khung “Phát triển sản phẩm quốc gia sâm Việt Nam – sâm Ngọc Linh” thuộc chương trình phát triển sản phẩm quốc gia đến năm 2020.

Mục tiêu của Đề án này là nhằm phát triển thương mại các sản phẩm hàng hóa từ sâm Việt Nam để cạnh tranh thị trường trong nước, quốc tế, gia tăng giá trị tổng sản phẩm từ sâm Việt Nam, đạt trung bình 30%/năm.

Với đánh giá của các cơ quan chuyên môn cho thấy, dinh dưỡng của sâm Ngọc Linh là lợi thế so sánh lớn trên thế giới, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá, có thể coi sâm Ngọc Linh là “quốc bảo” của Việt Nam. Do đó, các địa phương và bộ ngành chức năng cần gắn phát triển sâm Ngọc Linh với quốc kế dân sinh, tạo việc làm, nâng cao mức sống, tăng thu ngân sách và các giá trị khác từ sâm Ngọc Linh.

Nhấn mạnh cần mở rộng thị trường đối với sâm Ngọc Linh tới hàng triệu người cả trong và ngoài nước, Thủ tướng Chính phủ cho rằng, công tác chế biến sâu rất quan trọng để tạo ra các sản phẩm giá trị cao, có thể cạnh tranh với các sản phẩm tương tự của thế giới.

Tại Hội nghị Đầu tư, phát triển sâm Ngọc Linh và các dược liệu khác được tổ chức tại Kon Tum, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc yêu cầu, trong thời gian tới, địa phương phải có nhiều giải pháp để phát triển sâm Ngọc Linh và dược liệu và đem lại lợi ích cho nhân dân, để sâm Ngọc Linh xứng đáng là “quốc kế dân sinh”, trong đó phải bảo tồn, giữ gìn sự quý hiếm thông qua việc kiểm soát chặt chẽ nguồn giống đưa vào trồng cũng như đầu ra sản phẩm; tạo ra nhiều sản phẩm từ sâm và giải quyết việc làm, tăng thu ngân sách.

Các bộ ngành Trung ương cần khẩn trương hoàn thiện các chính sách liên quan nhằm tạo thuận lợi cho địa phương trong phát triển dược liệu, trong đó có chính sách về sử dụng rừng và đất rừng để nuôi trồng dược liệu; chính sách về thuế, về hỗ trợ vốn, giống.

Thủ tướng đồng ý để tỉnh Kon Tum nghiên cứu lập đề án hình thành Khu công nghiệp sản xuất, chế biến dược liệu tập trung với quy mô lớn, và giao cho các bộ, ngành liên quan hỗ trợ Kon Tum trong quá trình lập đề án.

Đồng thời Thủ tướng cũng lưu ý, dược phẩm, thực phẩm chức năng từ trước đến nay là sân chơi của các nước lớn – các cường quốc kinh tế và khoa học công nghệ như Trung Quốc, nhóm OECD hoặc G7, G20, do vậy Việt Nam chỉ cạnh tranh thành công khi xác định được các lợi thế vượt trội, biến “quốc bảo” thành “quốc kế dân sinh”.

Nếu kết hợp với đẳng sâm cùng với các siêu dược liệu ở các vùng, miền khác như nấm lim xanh, các loại sâm núi ở Hoàng Liên Sơn, ở Nghệ An, các loài dược liệu quý ở Tây Nguyên, Tây Bắc, Việt Nam hoàn toàn có thể tạo ra một ngành dược liệu hết sức phong phú, đủ quy mô để cạnh tranh khu vực và toàn cầu nếu biết gìn giữ, bảo tồn, phát triển, đồng thời biết bào chế, phát triển sản phẩm một cách thông minh và phù hợp với xu thế tiêu dùng, đặc biệt là ở những nước tiên tiến.

Rõ ràng, bài toán lớn đặt ra là làm sao cộng hưởng những tinh hoa trời đất ban tặng này nhằm tạo ra những “đột phá chiến lược” trong việc bồi bổ sức khỏe, điều trị các bệnh nan y mà nhân loại đang gặp phải, từ đó, đưa ngành dược liệu và thực phẩm chức năng của Việt Nam tham gia vào sân chơi toàn cầu một cách chủ động và tự tin.

Với tiềm năng sản phẩm, thị trường và giá trị của sâm Ngọc Linh, Việt Nam hoàn toàn có cơ sở để phát triển một ngành công nghiệp trồng và chế biến sâm Ngọc Linh thực thụ của Việt Nam. Mục tiêu không phải là một vài chục tỷ đồng sau mỗi phiên chợ mà phải tiến tới mục tiêu hàng tỷ USD giá trị sản xuất và xuất khẩu trong những thập niên tới. Điều này hoàn toàn khả thi nếu nhìn vào dự báo thị trường nhân sâm quốc tế với mức tăng trưởng rất cao.

Nhìn chung, sâm Ngọc Linh là loài dược liệu quý hiếm, đặc hữu của Kon Tum và Quảng Nam; đánh giá cao tiềm năng, lợi thế phát triển dược liệu của Kon Tum; làm rõ những tồn tại, bất cập cũng như đề xuất những giải pháp mà tỉnh Kon Tum cần quan tâm để đưa Kon Tum thành vùng dược liệu trọng điểm quốc gia.

Tỉnh Kon Tum khẳng định sâm Ngọc Linh hiện chưa được đưa ra thị trường để tiêu thụ, tỉnh đang triển khai đăng ký nhãn hiệu chứng nhận “Sâm Ngọc Linh Kon Tum” để tiến tới giao quyền sử dụng chỉ dẫn địa lý “Ngọc Linh” cho Hội Sâm Ngọc Linh Kon Tum. Những sản phẩm dán nhãn hiệu chứng nhận “Sâm Ngọc Linh Kon Tum” sẽ chứng minh được nguồn gốc, xuất xứ được trồng từ vườn sâm gốc, đảm bảo cho việc xây dựng vững chắc thương hiệu sâm Ngọc Linh.